De erfenis van Aaf Jacobs
Karei Numan In de tweede helft van de 17e eeuw speelt
zich op politiek, economisch en militair
terrein veel afin de Nederlanden. Dat
leidt uiteindelijk het einde van de
Gouden Eeuw in en de verschrompeling
van de politieke zeggenschap van de
Staten Generaal in Europa. De
economische en vooral de financiële
macht zal nog lange tijd een feit zijn.
Schagen merkt van dat alles niet zoveel.
Behalve de algemene invloed die een en
ander heeft, beperkt zich wat er hier
gebeurt tot veel persoonlijke
aangelegenheden. Het leven van alledag,
heet dat. De vreugde en het verdriet, het
gesappel en de armoede van velen, de
relatieve rijkdom van enkelen.
Het toeval - ik zoek en zocht gegevens
over Cornelis Harksz - bracht me bij het
leed van Aaf Jacobs, wonend 'op de
Miede', en bij de kwestie die ontstond na
haar overlijden. Een viertal aktes, met
daarin getuigenissen, een testamenten
een 'kwestie', vertelt ons wat er aan de
hand was.
De eerste akte die ik vond - zoekend dus
naar Cornelis Harksz - vertaal ik
hieronder in hedendaags Nederlands.
Daarmee tegelijk de volgorde van de
zoektocht en het vinden handhavend. Ik
zeg er meteen bij dat het een verdrietig
verhaal is, met uiteindelijk een schikking
in der minne.
Ze was tevreden met een stukje koek
In die eerste akte legt een aantal
bewoners wonend aan en langs vooral de
Snevert, de Nes en op de Miede
getuigenis af bij notaris Johan de Mijst
(Regionaal Archief Alkmaar, notariële
aktes Schagen voor 1842,
inventarisnummer 4577, akte 144).
Getuigen zijn Willem Baartsz Horn en
Cornelis Jansz.
"Verschenen voor mij ondergetekende notaris
en getuigen op de 16e november Anno i6gg de
uolgende personen:
Pieter Cornelisz Bijkorf, oud 64 jaar, Pieter
JanszVreland, oud 50 jaar, Jan Jansz Schenk,
oud 52 jaar, Griet Luijtjesz, oud 63 jaar (zij is
molenaarse op een uan de Hoogelantsmolens,
een watermolen die aan de Sneuert staat), Guurt
Pieters, oud 38 jaar, Simonjansz Molenaar,
oud 31 jaar, Dirk Willemsz Kuijl, oud 30 jaar,
Cornelis Hercxz (daar is ie dan), oud 32 jaar,
Neel Pieters, oud 27 jaar, Maartje Maartens,
oud 28 jaar, Simon Pieter Grootes, oud 40
jaar, Herk Simonsz (eueneens molenaar op een
uan de Hoogelantsmolens, een watermolen aan
de Sneuert), oud 35jaarenGrietAIberts, oud
6g jaar.
Zij wonen allen aan of dichtbij de Miede buiten
Schagen.
Op uerzoek uan Adriaan Claasz Tol die ulakbij
Aartswoud woont, iets uoorbij de Braak, leggen
zij dit getuigenis af. Zij hebben uerklaard dat ze
allemaal Aafjacobsheelgoed hebben gekend.
Zij was de urouw uan de heer Willem Baertsz
Horn en woonde op de Miede. Zij gingen bijna
dagelijks met haar om en hadden uaak contact
met haar. Allemaal hebben ze eruaren dat
Aafjacobs al een paarjaar niet goed bij haar
uerstand is en niet in staat is uerstandig te
handelen, allerlei ureemde dingen doend. Het
laatste halfjaar uoor haar dood werd dat steeds
erger. Tegen het eind uan haar leuen hebben
zegeen uan allen gemerkt dat ze bij ulagen
16
