Meester Nicolaas van Albada
Klaas Aalten
Meester
Van Albada (r.) en
familie voor zijn
school te Valkkoog
(1901)
Van een familielid ontving ik de volgende gegevens:
Mijn overgrootvader Nicolaas had, behalve mijn grootvader Bruno Lieuwes, nog twee
kinderen, te weten een dochter Zwaantje Sara Catharina (1864) van wie ik alleen weet dat ze
met Jacob Blaauboer (geb. St.Maarten, 19-06-1869) getrouwd is. Jacob werd apotheker en ze
verhuisden naar Amsterdam.
De jongste zoon was Lieuwe Evert Willem (1868), die net als mijn grootvader door geldgebrek
gedreven met een Iegerbeurs heeft gestudeerd (misschien natuurkunde). Hij heeft in het
leger carrière gemaakt zonder ooit in actie te hoeven komen en is waarschijnlijk omstreeks
1918 gepensioneerd als generaal-majoor. Daarna heeft hij zich ontpopt als ontwerper van
lenzenstelsels, die toonaangevend zijn gebleven totdat de computer kwam. Een boekje
van hem dat zich beperkt tot lenzen met sferische oppervlakken en het slijpen daarvan is
aanvankelijk uitgegeven onder de titel 'Sferische stelsels' (Focus, Bloemendaal 1944).
Hij is een van de oprichters geweest van de optische industrie 'De Oude Delft'.
Eén van zijn bekendste uitvindingen is de 'Albada-zoeker'.
Op hoge leeftijd heeft men hem nog naar Hollywood gehaald om lenzen te ontwerpen voor
de Cinamascoopfilm.
Toen hij 80 was geworden en bedacht dat hij nooit de middernachtzon had gezien,
kocht hij een Solex om naar de poolcirkel te rijden. In 1955 is hij met die Solex op
een bevroren stuk wegdek geslipt en onder een autobus terechtgekomen.
Meester Nicolaas van Albada,
hoofdonderwijzer te Valkkoog (Workum
28-01-1835- Amsterdam 02-08-1917)
De vader van Nicolaas was
hoofdonderwijzer te Workum.
Hij schreef'Uit de oude en de nieuiue
doos, jeugdherinneringen uan een
hoofdonderwijzer te Workum' (1875).
Nicolaas was de laatste meester die
in de oude school werkte en woonde
en de eerste meester die verhuisde
naar de nieuwe school in 1872.
Onlangs heb ik via een achterklein
dochter van meester Van Albada
informatie toegezonden gekregen,
waaronder enige foto's.
Eén foto is hiernaast afgedrukt.
Schoolmeesters in die tijd hadden moeite
het hoofd boven water te houden.
De beide zonen hebben gestudeerd op
kosten van de minister van oorlog.
Kort na het maken van bovenstaande
foto vertrok Bruno Lieuwes van
Albada naar Indië. Hij werd arts en
hoofdofficier van gezondheid. De tweede
zoon Lieuwe Evert Willem van Albada
maakte eveneens carrière in het leger
en bracht het tot generaal majoor.
Toen meester Van Albada gepensioneerd
was, ging hij met zijn vrouw in Epe
wonen. Zijn kleinzoon Nicolaas Bruno
van Albada beschreef op een heel
beeldende manier zijn logeermomenten
in het mooie, grote huis in Epe.
2
