Guédelon, een vakantie-ontdekking!
Fred Timmer
Nederland heeft zijn Batavia-werf, Frankrijk heeft Guédelon.
Het staat zo eenvoudig beschreven in de - overigens keurig
Nederlandstalige - folder die je krijgt uitgereikt als je de
bouwplaats betreedt: We vonden een geschikte site, een verlaten
steengroeve, een bos met vel grote eiken, kalkhoudend zand,
ijzerhoudend steen en water - en we besloten om hier en kasteel
te gaan bouwen.
Die bouwplaats ligt in de Franse gemeen
te Treigny, in het departement Yonne, op
een paar kilometer afstand van het in
heel Bourgondië vanwege het iedere
zomer weer opgevoerde massale his
torische spel St. Fargeau-en-Puisaye.
Zes jaar geleden, in 1997, besloten een
groep historici - kenners van middel
eeuwse kastelen, edelen en hun leefwijze
- samen met een groep restauratie-vak
lieden en een aantal organisatoren om
gezamenlijk een kasteel te bouwen op
exact dezelfde manier en met exact
dezelfde middelen als in de glorietijd van
de kastelen, de 13e eeuw. Voorbeelden
waren er in Frankrijk genoeg, theoreti
sche kennis was ook genoeg voor han
den, maar... hoe klaarde men zo'n klus?
Men besloot dat het project 25 jaar mocht
duren. De wetenschappers verzamelden
de kennis over middeleeuwse bouwwij
zen en gereedschappen. Geen al te grote
klas, want hierover was - weliswaar over
al verspreid - in de middeleeuwen zelf al
uitvoerig over geschreven en er waren
ook veel middeleeuwse afbeeldingen van
bouwactiviteiten. Maar het was nog nooit
in de praktijk getoetst. Een kleine groep
ambachtelijke vakmensen - vooral
geschoold in de restauratiepraktijk -
moest het project uit gaan voeren, bijge
staan door een grote groep enthousiaste
lingen die een bouwseizoen wilden mee
helpen. Theorie en praktijk sloten een
deal: Les Compagnons Batisseurs de
Puisaye.
Het heeft veel weg van ons Batavia-pro-
ject: Bouwen volgens de oude, originele
tekeningen. Dit is echter nog primitiever,
nog meer vanuit de basis.Er is niets,
alleen de plek lijkt ideaal, omdat alle
voorwaarden aanwezig lijken te zijn: er is
water, er is een eikenbos, er is kalkhou
dend zand waaruit mortel gemaakt kan
worden, er is ijzerhoudend steen waaruit
ijzerterts - en dus ijzer - gewonnen kan
10
