vijftiende eeuw rond Midslands, of dat hij zich gewoon heeft vergist, maar het jaartal 1412 dat hij opgeeft, is zeker niet juist. Ook zijn mededeling dat de bewuste klok via Heiligerlee naar Schagen kwam en daar niet meer hangt is bepaald niet correct. Het enige juiste jaartal is 1512, een jaartal dat door de klok zelf wordt gegeven! Het randschrift luidt namelijk: Sanctus Willibrordus ben ickgheheten. Dye perrochianen van Midslants hebben my laten ghieten int jaar ons Heeren MCCCCCXII. Heer tyerick pastoer. Onder het randschrift staat een voor die jaren vrij gebruikelijk opschrift: Dum trahor audite voco vos ad gaudia vite. Johannis bremensis me fecit. [vert. Als ik geluid word luistert dan; ik roep U tot de vreugden des Levens. Johannes van Bremen heeft mij gegoten]. Ook de schenkers staan onder het randschrift vermeld: wijbrant hotthijesone, pieter meynertsoen, gerzontsipkesoen, olde soe nije kerckfoeghde do ter tijd. Van elders is bekend, dat Johannes van Bremen als rondreizend klokkengieter in het noorden van Nederland (Burgwerd en Midslands en Noord-Duitsland (Trupe bij Bremen en Emden) actiefis geweest tussen 1511 en 1516 De foutieve interpretatie van Schoorl is mogelijk te wijten aan de wat ongewone Romeinse becijfering: 1512 wordt aangeduid als MCCCCCXII (dus vijfmaal een C). Deze wat ongewone aanduiding van het getal 500 kan gemakkelijk tot misverstanden leiden Toch zien we hetzelfde gebruik bij de in dezelfde tijd werkzame - en zeer bekende - klokkengieter Gerrit van Wou. De fout van Philippona is verklaarbaar doordat de pastoor de wat merkwaardig aangebrachte 'X' (het getal 10) in het jaartal kennelijk heeft aangezien voor een 'L' (het getal 50). De verdere lotgevallen. Indertijd gegoten als een Willibrordusklok wordt hij vaak de Susannaldok genoemd naar de schenkster in 1882, Susanna Brügemann, een van de Schager (oud)-parochianen. Op 31 juli 1882 ontving Van Bergen van Philippona het bericht, "dat op de tweede Klok het volgende moet gemaakt worden: 'Soror Susanna Brügemann me d(onum) d(edit) 24 Julii 1882"'. Van Bergen heeft zich hieraan gehouden en het opschrift er zeer slecht in gegraveerd, beter gezegd in 'gehakt'. Een fraaie klok werd daarmee toch wel enigszins ontluisterd... De klok hangt sindsdien - met uitzon dering van de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog - in Schagen. In begin 1943 is ze, hoewel in 1939 tot monument verklaard en beschermd door een M-registratie (7/43 IIIM) tezamen met de twee andere historische klokken uit de toren verwijderd om in de Duitse oorlogsindustrie te worden verwerkt. De Noord-Hollandse M-klokken werden in Leerdam opgeslagen in een loods van de Verenigde Glasfabrieken en op 3 november 1944 vanuit de loods over gebracht op een schuit 'Op Hoop van Zegen' met eindbestemming de hoogovens van Krupp. Een goede week later verging de schuit - per ongeluk - nabij Urk. Na de bevrijding is ze gelicht en werden de klokken tijdelijk opgeslagen in het Entrepotdok in Amsterdam. De Schager beurtschipper D.Bleeker die daar lucht van kreeg heeft de klokken in de tweede helft van oktober 1945 ongeschonden naar Schagen weten

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kakelepost - Schagen | 2003 | | pagina 10