De Sehager bevolking in 1798
De moderne overheid beschikt over
enorme computersystemen waarin alle
Nederlandse staatsburgers geregistreerd
staan. Het is voor de huidige bestuurders
- en helaas niet alleen bestuurders - niet
moeilijk om een goed overzicht te krijgen
van de persoonsgegevens van burgers.
Of het nu gaat over de juiste data van
geboorte, huwelijk, overlijden of de
verschuldigde belasting, met een druk op
de knop is al deze informatie beschikbaar.
Ondanks al deze moderne systemen is er
geen gemeentebestuur dat precies weet
hoeveel mensen er in de gemeente
wonen. De geregistreerden zijn allemaal
bekend, maar hoeveel ongeregistreerden
er zijn weet niemand. Als wij het nu niet
allemaal weten, hoe was dat dan
tweehonderd jaar geleden?
Pas in de negentiende eeuw werd een
begin gemaakt met een systematische
bevolkingsregistratie. In 1811 werd in
onze streken de Burgerlijke Stand in
gevoerd. De burgers waren vanaf dat jaar
verplicht geboorte, huwelijk en overlijden
officieel te laten registreren.
Pas rond 1850 werd het Bevolkings
register ingevoerd. In dit register staan
adresgegevens, de gezinsgrootte, het
beroep en de godsdienst. Tevens wordt
doorgaans aangegeven wannneer men
zich in de gemeente heeft gevestigd of
waarheen en wanneer men vertrok.
Met behulp van deze registers is het,
hoewel een hele klus, mogelijk redelijk
nauwkeurige overzichten te maken van
de stand van de bevolking op een
bepaalde datum.
R.J.M. van de Pol
Hoe was dit nu voor 1811? Hoe verder we
teruggaan in de tijd, des te moeilijker
wordt het om nauwkeurige gegevens te
krijgen. We zijn dan aangewezen op de
enkele volkstellingen die er gehouden
zijn. De gegevens van deze volks-
Schagen werd tot in de
20ste eeuw doorsneden
met waterwegen.
Hier een oude foto van
een van de grachten,
vermoedelijk de gracht
tussen de Hoog- en
de Laagzijde; nu dus
de Gedempte gracht.
