Graven op de Markt
Fred Timmer
Iedereen heeft het in de krant kunnen lezen en misschien zelfs met eigen ogen
gezien: heel even was de Markt onderwerp van archeologisch onderzoek. In het
kader van de herinrichting werden de plantgaten voor de bomen archeologisch
onderzocht. Meer was niet mogelijk, of moet je zeggen niet gewenst, want de
bestrating mocht geen oponthoud oplopen en opgraven kost geld, veel geld -
zeker als er beroepsarcheologen aan de gang gaan.
De eerste vondst was er al snel. Aan de noordkant van de Markt werden enkele
14e- of 15e-eeuwse skeletten gevonden, die dankzij een erbij gevonden zegel
vrij snel te dateren waren. Een opzienbarende vondst!
Daarna ging het Archeologisch Diensten Centrum uit Bunschoten aan de
zuidwestkant van de kerk aan het werk. Hier werden op een kleine oppervlakte
een twintigtal geraamtes aangetroffen. Niet zo verwonderlijk als op oude
kadasterkaarten duidelijk te zien is dat het hier nog een oud stukje kerkhof
betrof. De kerkterp is hier afgegraven, maar de diepste begravingen lagen er
nog, zelfs vlak onder de straatstenen.
Muurresten
Kort nadat de archeologen waren vertrokken stuitten de wegwerkers bij het
graven van een sleuf voor de heme'lwaterafVoerputten op muurresten:
waarschijnlijk restanten van de vroegere muur die om de kerkterp stond. In
voorgaande eeuwen was deze terp namelijk veel groter, omwille van de
marktruimte is de terp verkleind en afgegraven.
Publiciteit
Het archeologisch onderzoek op de Markt heeft veel
publiciteit gekregen. Toch was het slechts incidenteel
en heeft het - uitgezonderd het zegel - weinig of geen
nieuwe feiten aan het licht gebracht. Dat was ook
nauwelijks te verwachten. Dat er rondom de kerk heel
veel skeletten lagen en liggen was genoegzaam
bekend: er is eeuwenlang rond de kerk begraven.
Voor nieuwe vondsten had het onderzoek veel
uitgebreider moeten zijn en bovendien op een heel
andere plek plaats moeten vinden. Met name de
oostelijke helft van de Markt is archeologisch en
historisch interessant omdat daar het eerste, tufstenen
kerkje moet hebben gestaan. En wellicht was daar iets
van terug te vinden. Als het onderzoek daar had plaats
gevonden waren we nu misschien een stukje
geschiedenis van Schagen rijker.
Conclusie
Mijns inzien had zo'n onderzoek plaats kunnen vinden, zonder dat de
werkzaamheden ernstig oponthoud zouden oplopen, als de beroepsarcheologen
eendrachtig samen hadden kunnen en mogen graven onze eigen amateurs van
de Archeologische werkgroep. Nu stonden die er - wat beteuterd - bij en
keken ernaar. Dat moet anders kunnen!
18
De Kakelepost, december 1999