WATERSCHAPSGESCHIEDENIS
In deze cursus zal aan een aantal onderwerpen uit de
rijke Noordltollandse waterscltapsgescliiedenis aandacht
worden besteed. Ter introductie zal geprobeerd worden
na te gaan wat een waterschap precies is en zullen de
hoofdlijnen uit de ontwikkeling van deze instelling
worden geschetst. Daarna komt de geschiedenis van
enkele belangrijke waterschappen aan bod waaronder
het al even genoemde Hoogheemraadschap van de
Uitwaterende Sluizen. Ook zullen onderwerpen en
mogelijkheden voor een eventueel eigen onderzoekje
naar bijvoorbeeld de plaatselijke waterschappen worden
aangereikt.
HUIZENONDERZOEK
In deze cursus gaan de deelnemers aan de hand van een
voorbeeld, een straat of huizenblok in Koog aan de
Zaan, in de praktijk aan het werk met enkele
negentietide-eeuwse bronnen, waarin naast het huisadres
gegevens voorkomen over de eigenaren, bewoners,
beroep of bedrijf, huurwaarde en daarvan afgeleide
belastingen. Het gebruik en de informatiewaarde van
bronnen als het kadaster, het bevolkingsregister en de
belastingarchieven staan daarbij centraal. Systematisch
zullen alle percelen van de straat of het blok met elkaar
vergeleken worden.
Hoewel de cursus is toegespitst op een case-studv van
een Zaanse straat, zullen de cursisten na afloop hun
ervaringen ook kunnen toepassen op een straat of buurt
naar eigen keuze. De cursus is zowel bedoeld voor
mensen die de geschiedenis van één huis (bijvoorbeeld
hun eigen huis. of het huis van de voorouders) willen
uitzoeken, als voor diegenen die een dorpsreconstructie
willen gaan maken als eerste stap op weg naar een
dorpsgeschiedenis.
NOTARIËLE ARCHIEVEN
Archieven van notarissen bevatten een schat aan
gegevens voor historisch onderzoek. Naast de bekende
huwelijkse voorwaarden en testamenten kan een
onderzoeker veel informatie vinden in attestaties,
seheepsverklaringen en boedelinventarissen. In de
cursus komen deze verschillende soorten akten aan de
orde en zal worden ingegaan op de onderzoeks
mogelijkheden. Tevens zal aandacht worden besteed
aan de index op het notarieel archief waar men op het
Rijksarchief al geruime tijd aan werkt.
VERLEDEN IN BEELD
In deze cursus zal worden ingegaan op het historisch-
topografisch materiaal. Enerzijds zal uitleg worden
gegeven over het gebruik als bron voor historisch
onderzoek, anderzijds zal de ontwikkeling van de
prentkunst en de opkomst van de cartografie worden
behandeld. De veranderingen die door de eeuwen heen
hebben plaatsgevonden, hebben consequenties voor het
gebruik van het materiaal als historische bron.
I let materiaal van de Provinciale Atlas staat in de cursus
centraal.
KADASTER- EIGENDOM EN GEBRUIK VAN
ONROEREND GOED
Tot nu toe waren de mogelijkheden voor
kadasteronderzoek in het Rijksarchief beperkt. Maar
daarin komt verandering! Het Rijksarchief krijgt
binnenkort veel materiaal van de Dienst voor het
Kadaster overgedragen. Dat betekent dat deze registers,
die daarvoor alleen bij het Kadaster zelf waren te
raadplegen, nu op de studiezaal van het Rijksarchief
beschikbaar komen. De onderzoekmogelijkheden
worden daardoor veel groter. In deze cursus wordt op
zeer praktische wijze geoefend met het gebruik van
kadastrale stukken. Deze cursus is voor verschillende
soorten onderzoekers van belang: wie onderzoek doet
naar de geschiedenis van een familie of van een dorp of
streek heeft vroeg of laat dergelijk materiaal nodig.
GENEALOGIE
Door Agnes Dunselman worden dit seizoen twee
cursussen genealogie verzorgd. Deze beide cursussen
stamboomonderzoek worden in I laarlcm gegeven,
respectievelijk op vrijdag- en op zaterdagmorgen
In deze genealogiecursus worden behandeld de
burgerlijke stand, militieregisters. memories van
successie, het handelsregister, de nieuw rechterlijke
archieven, tevens de huizen van bewaring, de
republikeinse kalender, de DTB-registers. oud
rechterlijke archieven, weeskamerarchieven en oud-
notariële archieven. Voorts komt het gebruik van de
familie-achternaam aan de orde evenals het
familiewapen en de beroepen. In iedere les is er een
korte leesoefening. Ook wordt een bezoek gebracht aan
de indicering op het notariële archief, aan de bibliotheek
en aan de restauratieafdeling van het Rijksarchief
PALEOGRAFIE
Oudere geschriften zijn moeilijk leesbaar doordat het
handschrift in de loop van de eeuwen nogal is
veranderd. Het leren lezen van oud-schnfl. paleografie,
is een noodzaak voor eenieder die zich in ouder
bronnenmateriaal wil verdiepen. Verschillende
archiefdiensten in Noord-Holland bieden cursussen oud
schrift aan. Informatie en aanmelding bij de betreffende
archiefdienst.
