Wie was Jannetje de Stijfster?
Uit de spaarzame zeventiende-eeuwse gegevens die ons ter beschikking staan
zullen we proberen wat meer over Jannetje te weten te komen.
Jannetje is een jonge vrouw van ongeveer 25 jaar. Zij is belijdend lidmaat van
de Nederlands Hervormde kerk, is niet getrouwd, maar heeft vermoedelijk een
mislukte relatie achter de rug. Ze voorziet in haar levensonderhoud met het
stijven van kleding. Dit doet zij in een huisje - winkeltje - in de Molenstraat.
In de vergadering van 6 juni 1661 wordt zij namelijk "Jannetje op de hoek van
de Molenstraat" genoemd. Verder weten we dat haar zuster is getrouwd met
een jongen van het Slijk, zoals de Wieringerwaard toen werd genoemd.
In maart 1652 wordt, op belijdenis, aangenomen Jannetje Jacobs. Meestal
gebeurt dit als men 21 jaar is, zij zal dus omstreeks 1630/1631 zijn geboren.
Op 15 maart 1631 is gedoopt Jannetje, dochter van Cornelis Jacobsz. en zijn
vrouw Maritjen Dircxdr.. Andere kinderen in dit gezin zijn Abraham ged.
5.11.1628, Wijert ged. 20.3.1633, Tryntjen ged. 10.12.1634 en Abraham ged.
15.12.1638.
Meestal krijgen de kinderen als achternaam de voornaam van de vader.
Verwacht mocht worden dat zij dus Jannetje Cornelisdochter genoemd zou
worden. Dit was echter geen algemeen geldende regel; de verplichte vaste
achternaam kwam pas in de vorige eeuw. Jannetje werd dus onderscheiden
van alle andere vrouwen met de zelfde voornaam, met haar vaders
vadersnaam.
Op de eerste zondag in juni van het jaar 1653 komen met attestatie van
Wieringerwaard Jan Jacobsz. met zijn echtgenote Tryntjen Jacobs. Zij gaan
wonen op de Keins. Dit zullen de zwager en de zus van Jannetje zijn geweest.
Zij werd dus enige tijd ondergebracht in hun woning aan de Keins.
Tot 1677 woont er slechts een Jannetje in de Molenstraat n.1. Jannetje Jacobs.
Zij wordt in de Generale Pacht - een soort welstandsbelasting die elke vijfjaar
werd vastgesteld - in 1670 getaxeerd op 2 schellingen. Het tarief waarin een
groot deel van de Schagenaars aangeslagen werden. In 1677 wordt zij
aangeslagen voor 1 schelling, het gaat haar dus minder goed. Haar naam is
echter doorgehaald, mogelijk is zij verhuisd naar de Loet alwaar in 1682 een
Jannetje Jacobs woont. Of dit onze Jannetje is, is niet verder uitgezocht.
Over de jongeman die door haar achtervolgd werd is niets bekend.
Vermoedelijk woonde hij aan de Loet. Dominee Hondius had Jannetje bij hem
zien binnendringen en de dominee woonde aan de Loet. Zijn gezondheid liet
zodanig te wensen over dat hij - bij hoge uitzondering - hulp had van een
tweede predikant. Ver van huis zal hij zich dus nooit begeven hebben.
Misschien was het wel een zoon van ds Hondius. Hendrik Hondius, ongeveer
even oud als Jannetje en voor zover bekend nooit getrouwd, kwam in 1663 in
opspraak wegens zijn losbandig leven. Deze veronderstelling is echter uiterst
speculatief. Hoewel; Na het overlijden van ds Hondius op 28 oktober 1658
raakte Jannetje uit de directe belangstelling van de kerkenraad.
Bronnen:
- DTB Schagen, GAS.
- Kerkenraadhandelingen Ned.-Herv. Gemeente Schagen, kopie HV.
- Generale Pacht 1660 - 1687, GAS-OA inv. nr. 144.
20
