10
De huisnummering
De huizen waren niet genummerd zoals nu het geval is. De huidige
huisnummering dateert van 1948 toen de heer A.C. Smit van Openbare
Werken de opdracht kreeg om een nieuw systeem in te voeren.1 Tot dat
jaar was Schagen verdeeld in wijken met de letters A t.m. F. Binnen elke
wijk waren alle panden in een ononderbroken volgorde genummerd. Dit
systeem was in 1806 ingevoerd in opdracht van koning Lodewijk Napoleon
in verband met een nieuw intevoeren belasting.
Voor belastinglijsten werd vaak het nummer uit het Verpondingskohier
gebruikt. De samenstellers van het nieuwe kohier gebruikten dus het
volgnummer zoals dat ook in het kohier van de verponding voorkwam. In
1686 was een nieuw kohier opgesteld aan de hand van het kohier van 1632
met het register van wijzigingen. In 1803 werd een "Nieuwe legger"
opgemaakt met aanpassing van het nummersysteem en met verwijzingen naar
het kohier van 1686, deze legger bleef in gebruik tot de invoering van het
kadaster in 1832. De huisnummers uit dit laatste kohier zijn nog wel eens
gebruikt als adresaanduiding in overlijdensacten aan het begin van de
negentiende eeuw.
Het Slot stond aan de zuidzijde
van de Plaats
Het eerste pand aan het eind van het Noord kreeg nummer 1 en het laatste
pand, de zaagmolen aan het einde van de Loet kreeg nummer 402; de vier
watermolens met watermolenhuisjes hadden geen nummer.
De 406 vermelde panden werden door 345 huishoudens bewoond, de overige
panden deden dienst als bedrijfsruimte (18), waren onbewoond (25) of zelfs
afgebroken (16). (noot: dubbele bewoning of meerdere panden per bewoner)
Uit deze gegevens mogen we concluderen dat het niet zo goed ging met de
economie. Veel leegstand en vervallen en afgebroken huizen duiden op een
afname van de bevolking. De economische malaise die in het midden van de
zeventiende eeuw was ingezet had hard toegeslagen. Het aantal inwoners van
Schagen was van meer dan 2600 in 1622 afgenomen tot ongeveer 1290. Dit
aantal is bepaald door het aantal huishoudens te vermenigvuldigen met 3,74,
een vermenigvuldigingsfactor die door gerenommeerde historici is
vastgesteld. Zij deden hiervoor onderzoek naar de bevolking in verschillende
kleine en grote steden in Holland. Een onderzoek dat als zeer betrouwbaar
mag gelden.2
