Bron
Aan het einde van zijn brief betreurde de burgemeester het dat de
kerkeraad de 'andere wegen' waarlangs de waardering en de dankbaar
heid jegens de bevrijders zuiverder tot uitdrukking konden komen niet
aangaf. Hij stelde vast dat de kerkeraad de blijkbaar bedoelde wegen nog
niet had in geslagen, gezien de klachten van de kant van de Engelsen en
de door vele inwoners van Schagen geconstateerde feiten.
De Commissaris der Koningin vroeg op 27 juli om nadere inlichtingen
over de kwestie. Burgemeester Buiskool zond hem op 6 augustus de ge
vraagde gegevens en documenten en deelde mee dat hem gebleken was
dat een grote groep lidmaten van de hei-vormde gemeente het optreden
van de kerkeraad afkeurde en de predikant hiervan op de hoogte had ge
steld. Zij waren verbolgen over het feit dat tijdens de kerkdienst op 29
juli de brief van de kerkeraad was voorgelezen, terwijl de reactie van de
burgemeester werd doodgezwegen. Onder de lidmaten was een actie
gaande om een zuivering te houden onder de leden van de kerkeraad,
aangezien verschillende leden tijdens de bezetting een onjuiste houding
hadden aangenomen. De burgemeester vermoedde dat de predikant de
dupe was geworden van volkomen onjuiste voorlichting van de kant van
de kerkeraad. Hij wees de Commissaris er op dat de kerkeraad de kwes
tie betreffende de dancings en amusementsgelegenheden zeer had over
dreven. Men kon Schagen in geen enkel opzicht met Amsterdam vergelij
ken! De gezelligheidsavonden hadden alleen vrijdags plaats en de
Engelsen oefenden samen met enkele te goeder naam en faam bekend
staande inwoners van Schagen de controle op de bezoekers uit. Het
kwam de burgemeester voor dat het beste bolwerk tegen ontaarding is
een goed gezellig en gezond Hollandsch gezin en dat wij ook onze Engel-
sche vrienden van deze nationale rijkdom moeten laten meeprofiteeren.
Van ontaarding was in Schagen dan ook niets te merken en de Engelsen
verheugden zich zeer over de prettige verstandhouding met de Schager
bevolking.
De burgemeester was van plan om zijn antwoord aan de kerkeraad in
de pers te doen afdrukken, wanneer de kerkeraad de lidmaten niet zelf
op de hoogte zou stellen van dit antwoord. Dit gebeurde niet en in een
brief van de kerkeraad aan de heer Rus stonden weer volkomen onjuiste
argumenten, die volgens de burgemeester wederom getuigden van een
zeer eenzijdig optreden van de kerkeraad. Op 14 augustus liet de burge
meester de heer Rus echter weten dat hij zijn brief niet zou publiceren in
de krant. Het optreden van de kerkeraad keurde hij in hoge mate af,
maar hij wilde de ontstane wrijvingen binnen de hervormde kerk niet
vergroten. De zaak had voor hem afgedaan, uitsluitend en alleen omdat
hij het niet in het belang van de kerk achtte om de zaak op de spits te
drijven.
De burgemeester was nog steeds boos, maar meer wilde hij er niet
over zeggen. De conflicten binnen de hervormde gemeente leidden uit
eindelijk wel tot de zuivering van de kerkeraad.
Gemeente-archief Schagen, Stukken betreffende de omgang met Engelse militairen
na de bevrijding
32
