De omgang met Engelse militairen
Jan Eichhorn en Marjorie Pigge
Wie kent niet de beelden van binnentrekkende geallieerde mili
tairen na de bevrijding, toegejuicht door opgetogen Nederlan
ders? Ook in Schagen werd op grote schaal feestgevierd, maar
een intocht van de zo welkome bevrijders vond er niet plaats. Zij
haastten zich langs het Noordhollands Kanaal om Den Helder te
bevrijden en hadden geen tijd om Schagen aan te doen. Het
duurde daarom nog enige tijd voordat Schagen de eerste Engelse
en Canadese soldaten kon begroeten. [Van Graafeiland en Hol-
trop, p. 56] Toen ze er eindelijk waren ontstond er al gauw grote
onenigheid tussen de -nog niet gezuiverde- kerkeraad van de
Nederlands hervormde gemeente Schagen en burgemeester
Buiskool over de omgang van meisjes in Schagen met de in het
weeshuis gehuisveste Engelse militairen. Wat was er aan de
hand?
De burgemeester riep de bevolking van Schagen op om de dans- en caba
retavonden van de Engelse militairen te bezoeken. De kerkeraad rea
geerde hier furieus op en schreef de burgemeester op 22 juli 1945: Ter
wijl elders gewezen wordt op het grote gevaar verbonden aan de omgang
van meisjes met militairen en de geslachtsziekten hand over hand toe
nemen, worden hier juist de meisjes aangeraden de amusementsgelegen
heden der engelse militairen te bezoeken. De kerkeraad is van mening,
dat, waar de omgang met duitse militairen in de bezettingsjaren werd af
gekeurd en nu de omgang met engelse militairen wordt aangemoedigd,
deze zaak door U alleen van de politieke kant wordt bezien en de morele
kant wordt verwaarloosd. De kerkeraad voelde zich verantwoordelijk
voor het moreel van het aan zijn zorg toevertrouwde gezinnen, waartoe
ongeveer de helft van de bevolking gerekend moest worden, en sprak zijn
bezorgdheid uit over de gevolgen van de oproep van de burgemeester.
Langs andere wegen -en zuiverder- kon de waardering en de dankbaar
heid die het volk de Engelse militairen verschuldigd was immers ook
worden geuit!
Nu werd de burgemeester ook boos. Hij schreef op 25 juli terug dat hij
stomverbaasd was over de brief en dat hij het niet juist vond dat de ker
ke raad een kopie naar de Commissaris der Koningin had gestuurd, aan
gezien deze op deze manier onvolledig werd ingelicht. Bovendien was het
verwijt dat hij juist de meisjes had aangeraden de amusementsgelegen
heden van de Engelse militairen te bezoeken niet terecht. Hij had alle in
woners van Schagen opgeroepen de gezelligheid en huiselijkheid met de
Engelse militairen te stimuleren en de dans- en cabaretavonden te be
zoeken. Het was natuurlijk geheel de verantwoordelijkheid van de ou
ders of zij hun dochters toestemming gaven om daaraan deel te nemen.
Verder merkte hij op dat de geslachtsziekten niet door de Engelse,
maar door de Duitse militairen waren veroorzaakt en daarom had hij in
Schagen de moffenmeiden trachten te scheiden van de fatsoenlijke vrou
wen.
De burgemeester was in hoge mate verbaasd over het verwijt van de
kerkeraad dat hij geen oog had voor de morele aspecten. Hij had met zijn
oproep nu juist willen voorkomen dat de Engelse militairen met de meis-
30
