16
van ƒ450 krijgen voor de bestrating van deze weg. De heiworm de kerk
verklaarde zich op een gegeven moment bereid ƒ450 bij te dragen in de
kosten en ook de gemeente Schagen wilde een bijdrage leveren. Het be
stuur van de polder Burghorn bleef echter weigeren en ook in 1869 en
1870 leden alle aangewende pogingen bij het bestuur van de polder om
de weg te verharden schipbreuk. Pas in 1873 werd de weg aangelegd.
De gemeente droeg hieraan 628 bij, een derde deel van de totale kos
ten. Het werk werd uitgevoerd door het polderbestuur van Schagen.
In 1892 verkeerde alleen een klein gedeelte van de Tolkerdijk nog in
slechte staat. De herhaalde verzoeken van de gemeente aan het polder
bestuur en de eigenaren van de dijk, de kerkvoogden van de hervormde
gemeente Schagen, om hier nu eindelijk eens iets aan te doen, hadden
tot dan toe geen enkel resultaat opgeleverd. Pas in de loop van 1893
werd ongeveer vijftig strekkende meter begrind. De kosten werden ge
deeld door de gemeente, de hervormde kerk en de polder Schagen. De ge
meente vond echter dat de verharding van de hele Tolkerdijk wenselijk
was en besloot daarom in 1895 om ƒ1000 bij te dragen in de kosten
hiervan.
Als gevolg van al deze inspanningen was de toestand van de wegen in en
rond Schagen sinds 1850 van jaar tot jaar sterk verbeterd. Het behoeft
geen betoog dat dit resultaat waarschijnlijk niet had kunnen worden
gerealiseerd als de economische omstandigheden in de tweede helft van
de 19e eeuw minder gunstig waren geweest. Vóór de agrarische de
pressie bloeide het boerenbedrijf echter als nooit tevoren en zowel de am
bachtslieden en de winkeliers als de arbeidersklasse in Schagen profi
teerden van deze bloei. De verbetering van de straten en pleinen en al
die andere infrastructurele wei-ken leverden bovendien extra werkgele
genheid op. Vóór de eeuwwisseling waren de wegen allemaal verhard en
dertig jaar later was de bebouwde kom van Schagen niet alleen voorzien
van goede wegen, maar ook van riolering, gas, water en elektriciteit. De
stad was qua voorzieningen, uiterlijk en omvang zeer drastisch veran
derd ten opzichte van de nogal primitieve situatie die wij in de 19e eeuw
aantroffen.
De Loet met op de
achtergrond de meelmolen.
Bron: Jaarverslagen van de gemeente Schagen, Gemeente-archief Schagen, inventaris
nummers 220 t/m232; Tienjaarlijkse volkstellingen (1849 t/m 1899).
