WANGEDRAG
EEN ONDERWIJZER IN SCHAGEN
Marjorie Pigge
Vóór 1852 waren er in Schagen twee openbare scholen. Eén
van deze gemeentescholen werd -ten onrechte- een bijzon
dere school genoemd, omdat daar aan kinderen van behoef
tige ouders werd les gegeven. In 1852 besloot de gemeente de
twee scholen samen te smelten tot één drieklassige school.
De direkte aanleiding hiervan was het onophoudelijke wan
gedrag van de onderwijzer van de 'bijzondere school'. Bo
vendien besloot men om vanaf dat jaar schoolgeld te heffen.
Uit de gemeentelijke jaarverslagen na 1852 blijkt overigens
dat het onderwijs aan kinderen van behoeftige ouders door
de gemeente werd betaald. Zij hoefden dus geen schoolgeld
te betalen.
In het jaarverslag van de gemeente Schagen van 1852 werd
het volgende verteld over het wangedrag van de onderwij
zer en over de genomen maatregelen hiertegen:
van de beide onderwijzers, A. de Rooij en R. Hoogscha-
gen, gaf de een, A. de Rooij, sedert jaren gegronde redenen
tot beklag en ontevredenheid wegens verwaarlozing van het
onderwijs in zijne school en een onbehoorlijk gedrag. Het
een en ander werd hoe langer hoe meer in 't oog loopend en
nadeelig voor het onderwijs der jeugd in deze gemeente.
Nadat alle meermalen aangewende middelen van minzaam
onderhoud, waarschuwing en bedreiging gebleken waren
vruchteloos te zijn, besloot het gemeentebestuur eindelijk,
in het belang van het onderwijs, tot krachtiger maatregelen
over te gaan en zich hiervan niet langer, ook niet voor het
medelijden met het talrijke gezin van A. de Rooij, te laten
terughouden.
Men heeft, ten einde het bedoelde huisgezin niet aan gehee-
len ondergang bloot te stellen en voor de Rooij eenig uitzicht
op verbetering van zijnen toestand door vlijt en verandering
van gedrag open te laten, de zaak aldus geschikt, dat aan de
Rooij voorlopig toegestaan werd, om het woonhuis, hem
door de gemeente afgestaan, te blijven bewonen, maar be
paald dat hij niet langer als onderwijzer aan het hoofd van
een der beide gemeentescholen zoude staan. Het werd hem
echter vrijgelaten, om in het door hem bewoonde huis
16
