18
Als voorbereiding op de verkiezingen die in maart 1888 zullen worden ge
houden heeft het bestuur van de Liberale Unie een circulaire opgesteld,
waarin wordt aangegeven wat de liberalen in de komende vier jaar, naast de
vaststelling van de uit de gewijzigde grondwet voortvloeiende wetten, willen
bereiken.
In het liberale verkiezingsprogramma wordt aandacht besteed aan de enque-
te betreffende de kinderarbeid en de toestand van fabrieken en werkplaat
sen. Verder ingrijpen van de wetgever op dit gebied wordt gezien als een
'onafwendbare rechtseisch'. Daarom moeten er nog meer gegevens verza
meld worden. In het algemeen belang moet echter meteen al het verbod op
de kinderarbeid worden uitgebreid. Dit kan alleen op een doeltreffende ma
nier gebeuren als tegelijkertijd de leerplicht wordt ingevoerd. De arbeid van
vrouwen en jongelieden moet beperkt worden. Iedere werkman dient een
wekelijkse rustdag te krijgen en moet tegen ongelukken, ziekte, ouderdom
en overlijden verzekerd zijn. Er moet een begin gemaakt worden met de re
geling van het vakonderwijs. De liberalen streven naar verbetering in de in
richting der levende strijdkrachten door toepassing van het beginsel van per
soonlijke dienstplicht. Voorts moet het belastingstelsel worden hervormd, te
beginnen bij de invoering van een progressieve inkomstenbelasting. Daarna
kan worden overgegaan tot het afschaffen van accijnzen op eerste levens
behoeften, en tot eenzijdig op handel, landbouw en bedrijf drukkende hef
fingen. Door hervorming van het belastingstelsel wordt het mogelijk om rijks-,
provinciale en gemeentebelastingen beter op elkaar af te stemmen. De ge
brekkige voorlopige regeling van het kiesrecht in de additionele artikelen
moet door een definitieve regeling worden vervangen. Hierbij moet 'door vrij
gevige toepassing van het voorschrift der Grondwet' het kiesrecht op een
bredere grondslag worden gevestigd, waarbij persoonlijke invulling van het
stembiljet in het stemlokaal als voorwaarde moet worden gesteld.
[SC, 25 december 1887] Wordt vervolgd.
Alberl Hahn. Dr. A. Karper.
