14
Hoewel de liberalen in 1888 hun meerderheid in de Tweede Kamer verloren,
had de Eerste Kamer had nog wel een liberale meerderheid. De verkiezin
gen voor de Provinciale Staten in mei 1889 waren daarom voor zowel de libe
ralen als de clericalen van groot belang. Het kabinet stelde alles in het werk
om een grotere machtsbasis te krijgen door onder andere verandering van
de provinciale kiestabel voor te stellen. Dit was belangrijk om de Eerste Ka
mer snel van haar liberale meerderheid af te helpen. De protesten hiertegen
waren zo groot dat het kabinet van dit voornemen af moest zien. De liberalen
legden bij deze verkiezingen extra veel nadruk op de onderschrijving van de
verkiezingsprogramma's door de kandidaten, als waarborg voor hun liberale
gehalte. Hieraan werd bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1891
ook veel belang gehecht.
De liberalen hadden bij het aantreden van het kabinet Mackay in 1888 geen
hooggespannen verwachtingen. Dit komt duidelijk tot uiting in de Schager
Courant en bij de lokale liberale kiesverenigingen. Kontroversiële punten
waren met name de sociale kwestie, de uitbreiding van het kiesrecht, de be
lastinghervorming, de subsidiëring van het bijzonder lager onderwijs en de
vervangende dienstplicht. De geringe daadkracht van het kabinet schreven
de liberalen toe aan het feit dat zowel de katholieke als de antirevolutionaire
partij geen politieke partijen waren en dat hun enige bestaansreden de ge
deeltelijke herziening van de wet op het lager onderwijs en het dwarszitten
van de liberalen was.
Al met al waren de liberalen erg ontevreden over het kabinet. Het kabinet
Mackay had namelijk, als eerste ministerie onder de nieuwe grondwet, tot
taak de lang verwachte hervormingen door te voeren. In deze taak schoot
het echter geheel tekort. De konfessionelen staken veel tijd en energie in
de totstand koming van de nieuwe schoolwet, maar toen dit doel eenmaal
was bereikt brachten ze niet veel meer tot stand. De regering en de meerder
heid die haar steunde toonden in alle opzichten een konservatieve regering
en een konservatieve meerderheid te zijn.
Het is erg jammer dat er zo weinig archieven van eind 19e-eeuwse kiesvere
nigingen bewaard zijn gebleven. De Schager Courant blijkt echter een schat
aan informatie te bevatten over liberale kiesverenigingen in de Schager re
gio. De krant geeft uitgebreide verslagen van lezingen door prominente libe
ralen en daarnaast af en toe besluitenlijsten van gewone ledenvergaderin
gen. Opvallend is dat de liberale kiesverenigingen in Schagen en omgeving
zich minder conciliant opstelden ten opzichte van de gedeeltelijke herzie
ning van de wet op het lager onderwijs dan de Liberale Unie. De liberale kies
verenigingen in Schagen en omgeving hechtten erg veel belang aan de uit
breiding van het kiesrecht.
De Schager Courant, Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad, be
leeft in 1887 de 31e jaargang. 1888 wordt ook de 31e jaargang genoemd,
zodat in 1889 de 31e jaargang wordt opgevolgd door de 33e jaargang. Het li
berale blad verschijnt twee keer per week en wordt niet alleen in Schagen,
maar in de hele regio gelezen. Het blad heeft een behoorlijk verspreidings
gebied. Er staan dan ook berichten uit de wijde omgeving in de krant en er
wordt veel aandacht besteed aan lokale en regionale liberale politieke aktivi-
teiten. De landelijke politiek wordt vooral besproken door liberale Tweede
Kamerleden, die regelmatig in Schagen en in de dorpen rond Schagen le
zingen houden. Deze voordrachten worden soms vrijwel letterlijk in de krant
overgenomen. Begin 1889 verschijnt de rubriek Uit de Pers in de krant.
Brandende landelijke politieke kwesties worden in deze rubriek breed uitge
meten en van verschillende, maar wel vooral liberale, zijden belicht. In de ru
briek Binnenlandsch Nieuws worden o.a. de lotgevallen van Domela Nieu-
wenhuis op de voet gevolgd.
