7
ge
ot
woongemeenschap, verplicht is een aantal malen
per jaar een zekere hoeveelheid transport te
verzorgen. Uit de archieven blijkt telkens weer
dat veel horige pachters zwaar gebukt gaan
onder deze wagendiensten. Bij verzaking van de
dienstplichtigheid door welke oorzaak dan ook
volgt berechting door, of namens, de abt.
Meestal volgt een boete, soms verbeurt
verklaring van goederen. Ook ander, lichte
misdrijven vallen onder de jurisdictie van de
abt. Alleen bij zware en halsmisdaden vonnist
de graaf zelf, in samenspraak met de abt.- De
abdij van Egmond is in de middeleeuwen dus veel
meer dan alleen een geloofsgemeenschap. Zij
heeft door haar kennis, maar vooral ook door
haar grote landbezit grote invloed op de
ontwikkeling van Kennemerland en Westfriesland
SCHAGEN
Vroeg verkavelingspatroon
van de omgeving van Schagen.
Een belangrijke voorwaarde voor een definitieve
vestiging van mensen in een veengebied is, dat
de afwatering goed funktioneert of eenvoudig is
te verbeteren. Waarschijnlijk is er in de
Schagerkogge al heel lang een wijdvertakt
stelel van stroompjes en riviertjes aanwezig,
waarlangs de inheemse bewoners hun nederzetting
en stichten. Dicht bij een beek of rivier wordt
de afwatering het best geregeld en er ligt een
transportroute voor de deur. Pas in de 10e eeuw
brengt men grootschaliger verbeteringen aan in
het afwateringssysteem. Naar het zich laat
aanzien gebeurt dit het eerst op de plaats waar
nu Schagen ligt. Twee riviertjes, die nu
luisteren naar de namen Leets en Loet, stromen
op een bepaald punt vrij dicht naast elkaar. Op
dat punt wordt een verbinding gegraven die het
uigangspunt wordt voor de stelselmatige ontgin
ning van het terrein ten zuiden daarvan. Na 450
m. wordt een tweede verbinding gemaakt. Het nu
gevormde perceel wordt in ongeveer 40 m. brede
kavels onderverdeeld. Samen met een aangrenzend
stuk land dat waarschijnlijk al eerder
beslaat dit geheel een
ha.of wel 3 hoeven land.
wordt dit areaal naar het
land van
verkaveld was,
oppervlakte van 60
Op dezelfde wijze
zuiden toe vergroot met stukken
telkens 1 hoeve 20 ha.Op
langgerekte percelen gaat men wonen
de woonplaatsen waaruit de terpen
Deze stelselmatige verkaveling valt
het moment waarop de monniken van het klooster
van Egmond zeggenschap krijgen over de
eerdergenoemde 6 hoeven land in dit gebied. Het
is dan ook heel verleidelijk om hun
betrokkenheid bij de ontginningen te verondei
stellen. De kloosterarchieven zwijgen echter in
deze zeer
het zijn
ontstaan,
samen met
i.
