Schagen
1800 jaar bewoond
15
Bijdrage tot de kennis over de oudste bewoners
van onze streek.
Als rechtgeaard archeoloog zal je altijd het
laatste woord willen hebben als het gaat om het
dateren van de oudste bewoning van je eigen
woonplaats. Als geen ander ben je dan ook in
staat aan de hand van met aarde besmeurde
scherfjes van wat eens een pot was, te zeggen
dat we hier te maken hebben met resten van
bewoning van het jaar "zoveel". Toch blijft in
dit soort dateringen altijd een grote ruimte in
de tijd houden, waardoor het niet zo
gemakkelijk is om te kunnen zeggen dat op 1
september aanstaande, Schagen 1702 jaar
bestaat. Veel gemakkelijker is het daarom ook
om het oudste manuskript te nemen waarop de
naam van de plaats voorkomt. Zo viert op dit
moment ook de stad Medemblik haar zevenhonderd
jarig bestaan, hoewel er in de zevende eeuw al
mensen woonden.
Toch zal ik aangeven waarom Schagen eeuwen
ouder is dan duizend jaar, ook in de naam. De
oudste vorm "Scagon" is een zelfstandig
naamwoord van het vrouwelijk geslacht, in de
derde naamval meervoud. Dat klinkt even heel
ingewikkeld, maar dat betekent dat ieder woord
dat op "on" eindigt, de betekenis heeft van:
bij de. of: aan de. gevolgd door een meei
voudsvorm. "Scag" heeft de betekenis van
"oeverbos" of "Kreupelhout", zodat de totale
betekenis van de naam dan is: "Deplaats bij de
(oever) bossen". Dit is een heel simpele
plaatsaanduiding die we ook elders in de
omgeving tegenkomen. De oudste vermelding van
Schoorl, is "Scoronlo"; eindigend op "lo", dat
"bos" betekent. Wat overblijft is "Scoron" een
naam die ook weer op "on" eindigt. De totale
betekenis van deze naam is: Het bos op de
(stijle) oever". (Denk aan het Engelse woord
"Shore") Ten slotte het voorbeeld van de oude
naam voor Wieringen, "Wiron", die kan worden
verklaard als: "Bij de heuvels". Dergelijke
namen dateren uit de tijd dat er in onze
