7
erdoor aan de bedelstaf.
West—Friesland komt in op
stand. In 1491 wordt in Alk
maar het Hooge Huys van de
rentmeester en belastingpach
ter Claes Corf geplunderd,
waarbij zijn knecht wordt
doodgeslagen. Het jaar daarop
trekt een grote groep West-
friese boeren en arme burgers
uit Alkmaar naar Haarlem, naar
het steunpunt van de graaf.
De knecht van de Alkmaarse belastingpachter
Claes Corf wordt doodgeslagen tijdens het
oproer van het Kaas- en Broodvolk in 1491.
(Gravure uit 1785)
Tijdens deze tocht, een ware
hongertocht, voert men vaan
dels mee waarop kaas en brood
zijn geschilderd. Hierdoor
krijgt de opstand de naam
opstand van het Kaas— en
Broodvolk. De tocht eindigt in
een bloedbad: Alkmaarse
archieven noemen alleen al 232
doden uit die stad; het moeten
er in totaal veel meer geweest
zijn. Er volgt nog een af
straffing door het Duitse be
roepsleger van de Habsburger
Albrecht van Saksen dat drie
weken lang brandschattend en
moordend door West—Friesland
en Kennemerland trekt; steden
en dorpen moeten zware boetes
betalen, de wapens inleveren
en raken alle privileges
kwijt
Uit Alkmaarse archiefstukken
blijkt overigens, dat de aan
tallen uit de tabel met de
nodige voorzichtigheid gehan
teerd moeten worden. Men geeft
in de Informacie voor 1496
een vermindering met 1/3 op
ten opzichte van 1477 (zonder
overigens een cijfer te noe
men! de neringen zijn vei
kommerd of liggen stil en van
de honderd schepen van weleer
zijn er nog veertig over. Een
en al ellende dus! Maar uit de
boeken blijkt dat er meer wijn
en bier wordt gedronken, meer
brood wordt gegeten, meer la
ken wordt gekocht en dat het
aantal huizen tussen 1492 en
1519 is gestegen met 448.
Het stadsbestuur heeft de
toestand bewust zo somber
mogelijk afgeschilderd en is
daarbij slimmigheden in de
stedelijke boekhouding niet
uit de weg gegaan. De
verslagen van de dorpen zijn
echter veel eenvoudiger en van
een boekhouding is nauwelijks
sprake. Het is dus nog maar de
vraag of deze "fraude" regel
was
Wordt vervolgd.
F.Ti mme r
BRONNEN:
R. Fruin - Informacie, (zie eerste artikel).
H.P.H. Jansen - Middeleeuwse geschiedenis der
Nederlanden, Utrecht/Antwerpen, 1979 - 6e dr.
J. de Rek - Van Boergondië tot Barok, Baarn.
zj- 4e druk.
M. v. d. Laan e.a. - Ach lieve tijd. Tien
eeuwen Alkmaar, de Alkmaarders en hun rijke
verleden. Geschiedenis van Alkmaar in
afleveringen, deel 1 - 1987.
