SCHAGEN EN OMGEVING GEDURENDE
DE TWEEDE WERELDOORLOG
Op donderdag 23 mei j.1. hield N.J.Grooff in 't Oude Slot te Scha-
gen een lezing over de tweede wereldoorlog, in het bijzonder over de
Kop van Noordholland waarvan Schagen en omgeving deel uitmaakt.
Grooff bezit een grote verzameling materiaal over de oorlog. Zijn
huis is dan ook voor een groot deel een museum gelijk. Een klein maar
niet onbelangrijk gedeelte ervan was in 't Oude Slot te zien. Bij de
circa zestig aanwezigen, vooral bij de ouderen riep het zien van de
foto's, voorwerpen enz. allerlei herinneringen en ook emoties op.
Eerst was er een algemene inleiding over het ontstaan, het verloop en
het einde van de tweede wereldoorlog, een en ander toegelicht door
dia's. Hierna volgde de geschiedenis van de kop van Noordholland,
waarbij foto's geprojecteerd werden, waarvan helaas de kwaliteit,
doordat het reproducties waren weieens te wensen overliet. Opvallend
was hoe weinig er na de verschijning van het boek "Schagen in oorlogs
tijd" van A.Graafland en K.Holtrop gepubliceerd is. Toch zou het wen
selijk zijn dat, nu een groot aantal mensen nog leven die de oorlog
bewust hebben meegemaakt, hun herinneringen worden vastgelegd, hun
verhalen vergeleken en geverifieerd, zodat we een vollediger beeld
krijgen van de Duitse bezetting. Hetzelfde geldt voor de aanleg van
een fotoarchief. Ook dient nagetrokken te worden wat er nog rest van
de collectie oorlogsfoto's (negatieven) van de heren Niestadt, de
enigen die van de Duitsers vergunning hadden om te fotograferen. Mis
schien zou het mogelijk zijn hiertoe een werkgroep te vormen binnen
de historische vereniging die zich bezig houdt met de eigentijdse
geschiedenis vanaf de le wereldoorlog tot heden, waarbij dan de Duit
se bezetting een belangrijk onderdeel vormt. Wie onder de lezers hier
iets voor voelt kan zich opgeven bij H.C.van der Wal, telefoon 02240—
16539. Om op de lezing van de heer Grooff terug te komen, Hij vertel
de na de inleiding over de gebeurtenissen en wetenswaardigheden gedu
rende de Duitse bezetting en bevrijding in Schagen en omgeving.
Velen, vooral oudere bezoekers vulden hem hierbij aan, verbeterden
hem soms of gingen een discussie aan. Tijdens de Duitse invasie is
éen Schagenaar, te weten de heer Th.Rakhorst, res. le luitenant, op
de Grebbeberg gesneuveld. Er kwamen vele evacuees uit de door de ooi
log getroffen gebieden. Zij overnachtten in Schagen o.a. in het
N.Hervormd Weeshuis, het R.K. Liefdegesticht en in Avondrust. Daarna
gingen zij richting Winkel en WieringermeerDonderdag 16 mei 1940
bereikten de Duitsers Schagen. De meeste Duitse troepen in de Kop
werden in Den Helder en de duinrand gelegerd, ca. 1000 man. Schagen
kreeg een bezetting van ca. 100 man. Zij werden ondergebracht in
scholen, herbergen en hotels rond de Markt. In de ULO—school was na
januari 1942 een muziekkorps ondergebracht dat voornamelijk bestond
uit Oostenrijkers. In de Landbouwschool waren op zolder postduiven
ondergebracht. De verzorgers woonden beneden in de school. Op de
toren van de N.Hervormde kerk stond een permanente uitkijkpost. Later
kwam de Divisionsstab Nordholland naar Schagen en werd gevestigd in
de Heerenbosstraat in het huis van de dames Jimmink. Schagen werd
versterkt met loopgraven, tankgrachten, bunkers, prikkeldraadverspei
ringen enz. Er waren in totaal 92 bunkers, meestal dicht op elkaar
o.a. in tuinen er is er b. v. nog één in de tuin van Chr. van Lint
op het Noord). Er waren schuilbunkersmunitiebunkers, voorraadbun-
kers en verplegingsbunkers. De grootste stonden op het Torenplein
(Divisionsstabbunkeren in de Oude Slotstraat. Het grootste deel is
thans gesloopt. De Duitsers noemden Schagen een citadel (egelstel—
