8
"In de roerige tweede helft van de I6èe eeuw vindt het protestantisme
in de Nederlanden een'gewillig oor.Vrij veel mensen gaan,ondanks het
levensgevaar dat dit met zich meebrengt,over tot het nieuwe geloof.Dat
gebeurt ook in deze streek.J.van Vloten noemt in dit verband 2 pastoors
van Schagen.hy (d.i.Heer Jan de (Srueredeken van Westfriesland)
heeft terstond (na zijn in funktie treden) naar geestelijke
en wereldlijke Geuzen geïnformeerd en alszoodanig bevonden
....de 2 pastoren van Schagen.(2)
Eén van de 2 pastoors wordt met name genoemd in een briefgedateerd op
9 februari 1568,geschreven door de "President ende Raiden des Coninx
over Hollant,Zeelant ende Vrieslant" aan niemand minder dan de hertog
van Alvaf"Deurl.Hoochgeb.Purst.Wy hebben hier althans gevangen twee
priesters,d^eene genaempt Heer Sybrant Jansz. ende drander
ffeer Wouter Symonsz.jende is die voirs.Heer Sybrant eertijts
pastoir geweest tot Schagen,die ons alhier gelevert is by den
Commissarissen van den troublen in ft Noorderquartier in
Hollantï(Zie het genoemde door Van Vloten.)(3)
De handel en wandel van Sybrant Jansz. wordt in de brief uitvoerig uit
de doeken gedaan.Hij blijkt ongeveer 20 jaar daarvoor tot priester te
zijn gewijd,is misschien in Schagen,maar zeker te Oosterland op Wie-
ringen als kapelaan werkzaam geweest en in T560 tot pastoor te Schagen
benoemd.Volgens zijn eigen zeggen is hij in de Meimaand van 1567 van
daar vertrokken "uyt oirsake,dat hy sijn meysken getroudt hadde tot een
echte huysvrouwe,nair uytwijsen die Calvijnsche traditie,....
ende oick,nae de voirs. verlatinge ende destitutie van syn
voirs. pastorie,gepredict in t openbair voir den volcke in
waerlicke hebytenjdat hy medekinderen gedoopt heeft,naide
maniere van Calvinus"(3)
Aan Alva de vraag "...hoe ende in wat manieren uwer Excie. belieft dat
men den voirs. persoenen sal procederen..Van gelijcken off
men den voirs. Hir. Sybrant sijn geestelicke rechter eerst
overleveren sal,omme tegen hem geprocedeert te worden als nair
rechten,tsij tot degradatie ofte andersjOmme in cas van degradatie,
voirts jegens hem by den waerlicken rechter geprocedeert te
worden tot sententie als nair behoiren.."(3)
Het antwoord laat niet lang op zich wachten.In een missive,gedateert
op 21 februari 1569,gelast Alva de ontwijding van Sybrant Jansz/(en met
hem van nog enkele geestelijken).
De procesgang verloopt echter niet zo snel als men wel zou willen.
