De bewoning van Schagen breidt zich in de 13de eeuw sterk uit oost-
waards langs de Schagerdam.Ook langs de binnendijken gaan meer
mensen wonen op kleine langs de dijken opgeworpen terpen.De 14de
eeuw lijktafgaande op archeologische gegevens,zeker geen voortzet
ting van de groei in de 13de eeuw te zien te geven.Mogelijk dat de
grote watersnood van 1287 de bevolking dermate gedecimeerd heeft dat
het een tijd heeft geduurd voor de achterstand was ingehaald.Melis
S'toke,de beroemde kroniekschrijverdie de ramp heeft zien plaats
vinden, schrijf t er dit van:
"Dese twe vloede waeren so crachtiqh"
""dat si ginghen over al tland"
"dat leghet an des sewes cant"
"beide oester ende wester Yresen"
"ende Hbllant moste oec verliesen.."(34)
Dat het verlies aan mensen zwaar is,laat Stoke even verder weten in
enkele regels die zeggen dat deze rampen de oorzaak zijn van de onder
werping van de Westfriezen aan het Grafelijk gezag:
"Nu sijn de Vresen so verre comen"
"dat si mosten an haren danc"
"singhen enen niwen sanc"
dat si met herten niet en gheren."
"Si moesten hulden ende zweren"
"den Grave ende onderdanich wesen."(35)
Ontwikkeling na 1415
Op 29 juni 1427 wordt Willem van Beieren,een bastaardzoon van Graaf
Albrecht,door Philips de Goede begiftigd met de Heerlijkheid Schagen.
Willem laat op eigen kosten een kasteel bouwen,en neemt daar in 1440,
met zijn vrouw Johanna van Avesnes van Hödenpijl,zijn intrek.Vrij
kort tevoren,in 1415,is Schagen het Stadsrecht verleend door Willem
de Zesde.Door Philips de Goede worden alle rechten en privileges
echter in 1426 weer ingetrokken.Gravin Jacoba bevestigt direkt
hierna de rechten van 1415 zoals door haar vader gegeven.Op 6 augustus
142'7 verleent Willem de Bastaard als leenheer van de Heerlijkheid
Schagen,de plaats opnieuw stadsrechten.Pas in 1456 geeft Philips
alle door hem ingetrokken rechten weer terug.Willem de Bastaard,
een der meest invloedrijke figuren van zijn tijd,zit bij deze ruzie
tussen de Gravin en de Landsheer,in een vrij netelig parket:hij was
namelijk de oom van zowel Philips als van Jacoba.
