TIEN JAAR ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK
IN SCHAGEN EN OMGEVING (SLOT)
5
De ontwikkeling van Schagen als dorp
Nadat de Egmondse monniken in 989 het bezit hebben verworven van het
eerder genoemde gebied van 120 hectare,zal een van hun eerste zorgen
de bouw van een gebedshuis zijn geweest.In eerste opzet zal het een
eenvoudig houten gebouwtje zijn geweest dat in de 12de eeuw vervan
gen is door een tufstenen kerk.Alhoewel de geschetste ontwikkeling
op geen enkele wijze ondersteund wordt door informatie uit archieven,
kan,door in 1982 gedane waarnemingen even ten zuiden van de huidige
kerk,bewezen worden dat Schagen vóór 1460 in het bezit was van een
godshuis.(27)Bij herbestratingswerkzaamheden kwam een zeer groot
aantal begravingen voor de dag,gelegen binnen een muurwerk van kloos
termoppen. (28) Bbvendien werd,helaas zonder aanwijsbaar verband met
de begravingen,een vijftal zilveren penningen (afb.12) uit het midden
van de 13de eeuw opgeraapt.(?9)Temidden van de inhumaties werd een
uitbraaksleuf waargenomen die was gevuld met grote veldkeien (meest
graniet)fragmenten tufsteen en kloostermoppen waaronder een fragment
van bijna tien (l) centimeter dikte.(30)0f het gevondene deel uit
maakt van een kerk of van een kloostergebouw,valt zonder onderzoek
in de huidige kerk niet te zeggen.
Vreemd is het ontbreken van enige aanwijzing in de archieven over dit
gebouw;als bezit van Egmond zou verwacht mogen worden dat juist daar
notities over het reilen en zeilen van de kloosterlingen bewaard
zouden zijn.Een mogelijke verklaring is dat het 12de-eeuwse gebouw
geen lang leven beschoren is geweest.In 1981 werd bij riolerings
werken ten westen van de kerk,in de bedding van de voormalige rivier
de Loet,een grote hoeveelheid in cementmortel gebedde veldkeien en
brokken tufsteen aangetroffen in een 13de-eeuwse context.(31)HSet is
niet uitgesloten dat bij de grote watersnood van 1l69»waarbij in
geheel Holland en Zeeland enorme schade werd aangericht,de kerk van
Schagen ten prooi is gevallen aan het watergeweld en niet meer is
opgebouwd.De plaats van de kerk en bebouwing ligt in het midden van
de eerste kavel van de ontginning Schagen.(Zie afb.9 in Kakelepost
jrg.I,nr.2)Na de overstroming van 1169 legt men een dijk ten noorden
van het dorp en mogelijk ook langs de oevers van de Loet en de
Leets.(32)Bij het leggen van de dijk graaft men de grond vóór de
dijk weg en ontstaat een gracht0Door de eb- en vloedwerking in de