hoog gespannen verwachtingen: ‘Beschouw dit
formulier niet als een verlanglijstje.’
‘Bungalow’ klinkt luxe, maar deze bungalows
waren niet al te royaal uitgevoerd. De Dienst
Wederopbouw schreef aan de aanstaande be
woners ‘geen bedden aan te schaffen’, maar de
door de dienst bestelde stalen bedden te nemen,
Dit gezien de beperkte ruimte in de slaapkamer
tjes. Stapelbedden waren er ook te koop. Op het
bijbehorende formulier kon het aantal benodig
de bedden worden ingevuld.
Maycrete is een samentrekking van Maybeck, de
naam van de Amerikaanse architect en concre
te, Engels voor beton. In Engeland werden de
huizen als bouwpakket aangeboden.
Het ministerie van Openbare Werken en We
deropbouw heeft voor heel Nederland 930
exemplaren besteld. In Wieringerwerf, in de Fa-
zantstraat hebben deze noodwoningen nog heel
lang gestaan, inmiddels zijn ze afgebroken. In
de Bredase wijk Princenhage zijn ze tot monu
ment verheven.
Zij kenden ongetwijfeld alle goede en slechte
punten van de woning. Zo waren de huizen
nogal gehorig. Een voordeel en een nadeel.
De enquête bevat 22 vragen. Van alles wat te
maken heeft met de ‘oude’ woning wordt ge
noemd. Hoe de slaapruimte was verdeeld, of er
voldoende dag- en zonlicht binnenkwam. Waren
er genoeg kasten, voldeed de kelder, voldeed de
zolderruimte? En ook: was de schuurruimte vol
doende of ‘had u er schuurruimte bijgebouwd?’
Ook vragen over kleinvee: welke? Waar waren
de dieren gehuisvest? Voorkeuren aangeven
kon ook: Heeft u liever een vrijstaande schuur
en waarom? Woont u graag in het dorp, of lie
ver bij het bedrijf? Over de indeling: ‘Zoudt u de
kleine kamer en keuken willen ruilen voor een
eetkeuken of bent u voorstander van een woon
kamer naast een eetkeuken?’ Ook naar kostgan
gers wordt gevraagd. Uiteindelijk komen er bij
na honderd ingevulde formulieren terug.
‘Schrijft eerlijk’
In november 1945 ontvingen bewoners
op hun evacuatieadres een vriendelijke
brief van de heer C. Krijn. Enkele citaat
jes: ‘Laat elk der gezinsleden bij zichzelf
eens nagaan wat er in de betreffende
woning voldeed en wat niet, schrijf eer
lijk hoe ge er over denkt.’
En: ‘Gebruik de blanco achterzijde (van
de vragenlijst, red.) om ons mede te deelen wat
niet wordt gevraagd en wat u ook van belang
acht.’ Verder, bij wijze van temperen van al te
Ingebracht en uitgelicht: Een huis bouwen moetje twee keer doen
Lessen
Van de oorspronkelijke arbeiderswoningen
bestaan er 5 typen in de polder. Op een oude
kaart worden deze met gekleurde stippen aan
gegeven. Ook in de dorpen vond je variatie. De
enquête was aanvankelijk alleen bedoeld voor
bewoners in het buitengebied, deze vie
len onder het beheer van het Rentambt,
de huizen in de dorpen niet. Bij nader
inzien is toch gekozen voor een enquê
te onder bewoners van alle typen arbei
derswoningen.
Antwoorden van vrouwen
Hoewel het de bedoeling was als gezin tot een
oordeel te komen, bleek in de praktijk dat het
merendeel van de antwoorden door vrouwen
gegeven werd. Heel begrijpelijk! Voor de vrou
wen was de woning immers woon- en werkplek
ineen.
29ste jaargang 2021/2, nummer 89
