Straatnamenrubriek: Leeghwaterstraat
1-
het kruiwerk om de wieken op de wind te zetten
zich bovenin de molenkap bevindt. Daarnaast
maakte hij uurwerken en speelwerken voor de
Amsterdamse Zuiderkerk en Westerkerk. Voor
het raadhuis van De Rijp maakte hij in 1630 het
bestek en de tekeningen. Beneden in de Waag
hangt nog de houten balans met de letters:
J.A.L.W.
- oliemolen in De Rijp
-
Leeghwater aan het werk (gravure)
In 1605, hij was toen 30 jaar oud, wist hij voor
het eerst de aandacht te trekken met zijn ‘onder-
waterkunst’. Hierbij ging het waarschijnlijk om
een primitieve duikerklok. Leeghwater dook het
water in en kwam pas na een hele tijd weer bo
ven. Deze truc demonstreerde hij met succes
voor de prinsen Maurits en Frederik Hendrik in
Den Haag en later op de Amsterdamse kermis.
Tussen het publiek op die kermis in Amsterdam
stond de grote koopman Dirk van Oss. Twee
jaar later, in 1607, was hij de stuwende kracht
achter de plannen voor de droogmaking van de
Beemster. De Rijp leed onder de voortdurende
dreiging van de wind en het water van die grote
binnenzee, de huidige Beemster. Leeghwater
was er als de kippen bij en vond er werk als op
zichter over de molenbouw.
Vooral droogmaker
In veel droogmakerijen speelde ingenieur Leegh
water een grote rol. Hij kreeg het oppertoezicht
over de poldermolens die bij de droogmaking
werden gebruikt. Mede onder zijn leiding wer
den in Noord-Holland tussen 1607 en 1643
diverse plassen drooggelegd: Beemster (1612),
Purmer (1622), Heerhugowaard (1625), het
Starnmeer en de Wormer (1626) en de Scher
mer (1635).
Bij het beleg van ’s-Hertogenbosch in 1629 had
hij de leiding bij het droogleggen van de moeras
sen rondom de door de Staatse troepen beleger
de stad. De molens die daarbij werden gebouwd,
werden aangedreven door paardenkracht.
achtkantige
en wordt
gezien als uitvinder van de bo
venkruier: een molen waarbij
In het buitenland adviseer
de hij bij het droogleggen van
moerassen bij Bordeaux (1628)
en bij Metz (1630) en drie jaar
later was hij in Sleeswijk-Hol-
stein betrokken bij de afslui
ting van het Bottschlotter Tief
in de buurt van Dagebüll. (De
afsluitdijk wordt plaatselijk
Hollanderdeich genoemd.) Hij
bouwde zelf een achtkantige
28ste jaargang 2020/2, nummer 86
