Ingebracht en uitgelicht: Een feestrok uit 1948
Voor haar waren vrouwen niet gelijk aan man
nen. Elke sekse had zijn eigen sterke en zwakke
punten. Deze partij strandde echter al spoedig.
De maatschappelijke inbreng van de vrouw kon
ook op een andere manier, bedacht mevrouw
Boissevain. De lapjesdas spookte nog steeds in
haar hoofd rond. Enerzijds was het een voor
beeld van goed gebruik van restjes stof in een
tijd van schaarste, anderzijds een compositie
van waardevolle herinneringen die ze in het
kamp zo had leren waarderen.
Bevrijdingsrok
Ze nam een bijzonder initiatief: wat zou het
mooi zijn wanneer in het hernieuwde vaderland
tijdens gedenk- of feestdagen de vrouwen een
heel persoonlijke bijdrage zouden leveren. Een
stoffen compositie van herinneringen, hoogte
en dieptepunten in de vorm van een rok! De
vrouwen konden hun creativiteit tonen, maar
ook weer niet te veel, mevrouw Boissevain gaf
strakke richtlijnen:
'Neem een oud rokje als ondergrond. Hiervoor
is alles bruikbaar! Naai hierop oude lapjes (her
inneringen die u heeft overgehouden uit uw
leven). Schik en harmoniëer tot het geheel u be
vredigt. Bezin al werkend op alles wat u gehad
heeft in uw leven.
Op de zoom brengt u een rand aan die van effen
punten is vervaardigd. Deze punten stellen de
hoogtepunten voor in ons volksbestaan die wij
jaarlijks samen vieren, de dagen van bevrijding
en saamhorigheid. De punt middenvoor is be
stemd voor 5 mei 1945. Ieder jaar zet U het jaar
tal in de volgende punt, wanneer U de rok op die
5e mei, op Koninginnedag of andere nationale
feestdagen, werkelijk heeft gedragen. Op de rok
zelf memoreert U, geborduurd, Uw persoonlij
ke herinneringen die aanleiding waren tot per
soonlijke feestvreugde.'
In de levensrok (de titel die mevrouw Boissevain
prefereerde) dienden beide soorten ervaringen
(persoonlijke en gedeelde) te worden vervloch
ten, want allebei maakten ze deel uit van het
vrouwelijk bestaan. Om diezelfde reden was het
ook de bedoeling dat vrouwen de rok niet alleen
in het openbaar droegen, maar eveneens bij
hoogtepunten in de huiselijke kring, want 'per
soonlijke feestdagen én feestdagen uit saam
horigheid zijn beide nodig voor het geluk en
de harmonie van het mensenbestaan.' Als alle
vrouwen zo'n feestrok aanhadden, zouden een
heid (iedereen als het ware in uniform) zowel
als uniciteit (ieders persoonlijke variant) zijn
gegarandeerd.
De rokken kon je laten registreren in het rok-
kenregister, wat bewaard werd in het Interna
tionale archief voor de Vrouwenbeweging. En,
heel belangrijk: 'Moeders moeten haar feestrok
nalaten aan de oudste dochter, zodat na een
paar geslachten een rokkengeschiedenis ont
staat.' Ter promotie werd nog een feestroklied
geschreven. Mevrouw Boissevain reisde niet al
leen heel Nederland door, ze ging zelfs naar de
Verenigde Staten om haar ideaal te verspreiden.
Het kan haast niet anders dan dat ze in haar
idealisme een vernieuwde maatschappij aan de
horizon zag. Aan het einde van haar leven heeft
zij in Amsterdam nog de provobeweging mee
gemaakt. Waarschijnlijk was dit niet de maat
schappij die zij voorstond.
De tentoongestelde rok
Hoe groot het succes van het plan van me
vrouw Boissevain uiteindelijk is geweest kan
ik niet zeggen. Wel dat er tot in alle uithoeken
van het land ijverig rokken zijn genaaid. Ook
in Aartswoud, op initiatief van de Nederlandse
Voorbeeld van een bevrijdingsrok, zoals te zien is in
Museum Houten Huis in De Rijp
28ste jaargang 2020/1, nummer 85
