Een woonhuis is overbodige luxe, er moet geld
verdiend worden. Zijn eerste weekloon in mei
1937 bedraagt twintig gulden.
Jaren dertig
Gert beleeft als jonge twintiger een turbulente
tijd. De economie krijgt, onder andere via de
Landbouwcrisiswet van 1934, een slinger mee
omhoog. Op erve Blaauboer verschijnt een trac
tor, moderne machines, een automobiel. Stu
denten van de Landbouwhogeschool komen als
'praktikant' naar de polders. De ingenieurs in
spe brengen hem op een idee, studeren in Wa-
geningen, Nederlands-Indië lokt.
In 1936 volgt een oproep voor militaire dienst.
In Den Helder zal Gert aantreden bij het re
giment Kust-Artillerie. Maar de keuringsarts
stuurt deze 'goed gebouwde, gezond ogende
persoon, 1.83m lang en gewicht 66kg' naar
huis. Reden: spijsverteringsstoornissen.
Mussert in Schagen
Gert Blaauboer ziet het politieke landschap
verkleuren. NSB-leider Anton Mussert
komt tussen 1931 en 1939 drie keer in
Schagen spreken. Electoraal heeft de NSB
in 1935 grote aantrekkingskracht op kie
zers in boerenkringen in Noord-Holland.
Buurman J.C. Vethman, NSB'er en boe
renleider, trekt tijdens spreekbeurten volle
zalen. De broers Aris en Jan Saal, streek
genoten, treden al in 1933 toe tot de NSB.
Blaauboer sr., liberaal in hart en hoofd, zit
aan de andere kant van het politiek spec
trum. Gert idem dito.
Joodse Werkdorp
Gert hoort in 1939 uit eerste hand wat het
nationaal-socialisme betekent voor Duitse
joden. Het Joodse Werkdorp is vlakbij, Gert
kwam er wel eens, 's avonds na het werk,
en praatte met jongens van zijn eigen
leeftijd. 'Je hoorde hun geschiedenis, de
meesten kwamen uit gezinnen van intel
lectuelen of zakenlieden.' Over de contac
ten na 1938: 'Ze waren over het algemeen
met slechts hun hemd aan uit Duitsland
weggekomen. Door de verhalen van deze
jongens en meisjes, hun behandeling en
vernedering, roken wij toen reeds de kwa
lijke adem van het naziregime.'
Het wegvoeren van circa tweehonderd bewoners
op 20 maart 1941 maakt Gert van dichtbij mee.
'Ik stond bij mijn schuur (boerderij Magnus, red.)
toen de bussen voorbij reden, een opgestoken
hand uit een bus was het afscheid; voor hen de
gang naar de gaskamer, voor mij was het mede
beslissend voor de plaats waar ik wilde staan.'
Meistaking
Voor Gert is de gevangenneming van vader
Blaauboer in mei 1943 een beslissend moment:
'Mijn haat tegen alles wat nazi was, heeft toen
zijn beslag gekregen.' Tijdens de april-meista-
king in 1943 wordt overal in Nederland gestaakt
Wajjrd
POLDER.
P. Blaauboer
boord «rij La ndlust
HORN
27 ste jaargang 2019/3, nummer 84
