wijk te bedienen. Uit de contacten zullen ook
duurzame relaties zijn voortgekomen. Maar dat
was dan op individuele basis. Wat ontbrak is
een gedeelde basis in het behoren tot dezelfde
gemeente.
Dagloners en gemeentebestuur
De boeren uit de Waardpolder maakten
generaties lang de dienst uit in de gemeente
Barsingerhorn (de Groetpolder viel onder
Winkel). Dat de arbeiders uit het dorp kermis
vierden in oogsttijd was een ergernis. Kon
B&W die niet verschuiven tot na de oogst? Dit
verzoek, gedaan in 1895, leidde tot wrevel in
Kolhorn en B&W zei nee, ondanks het over
wicht van de boeren. De boeren waren liberaal,
het dorp profileerde zich na de invoering van
het algemeen kiesrecht in 1919 als sociaalde
mocratisch. Kwam er wel of niet een bijdrage
van de gemeente aan de werklozenkas van de
dagloners? Dat stond na 1919 elk jaar opnieuw
op de agenda.
Het verleden van het dorp had invloed op de
verhoudingen. Vissers behartigden in de ge
meenteraad de belangen van de landarbeiders.
Kolhorn is van oorsprong een varende gemeen
schap. Aan de haven gold een zekere gelijkheid
binnen de beroepsarbeid van schippers en
vissers. Vrachtschippers vormden de lokale
elite tot in de late achttiende eeuw. Nadien liep
de haven sterk terug. Maar de norm van gelijk
heid kreeg nieuwe inhoud in geheel gewijzigde
omstandigheden. De lokale afdeling van de
sociaaldemocratische arbeiderspartij (SDAP)
ging van start in 1912. Nu ging het om het
behartigen van de belangen van dagloners die
werkten in de polder en om het zelfrespect en
het zelfbesef van de inwoners. In de late acht
tiende eeuw was het dorp vol politiek tumult.
Daarop volgde meer dan een eeuw van stilte.
De SDAP werd na 1919 binnen de gemeente
Barsingerhorn het gezicht van Kolhorn. De
dwarse geest van de achttiende eeuw bleek toen
springlevend.
De Wieringermeer is als boerenparadijs van
de tekentafel gekomen. Dat maakt het sociale
aspect uit van wat wel wordt aangeduid als het
polderchauvinisme. De positie van de daglo
ners was er anders dan in de buurgemeente.
Daar telden zij mee als inwoners. Als arbeider
in de Wieringermeer kwamen zij 's morgens
en vertrokken ze 's avonds. Lijkt dat niet wat
Kijken naar Kolhorn
Polderfeest Waard
en Groetpolder in
1912.
Kar met fuiken en
staand want.
Collectie Museum
De Turfschuur,
Kolhorn. Nr. 57.011
