Dirck van Oss, medeo
prichter van de VOC,
nam de leiding over
deze private actie. In
1612 kwam de Beemster
droog. Dirk van Oss was
dus de Lely van de Beem-
ster met dit verschil dat
Van Oss de financiering
uit de particuliere hoek
haalde.
Een ander voorbeeld. Bij
koninklijk besluit d.d.29
juli 1844 verkreeg de fir
ma Geerligs, Oudhoff en
Cie te Haarlem de con
cessie tot drooglegging
van de Anna Paulowna.
Die heren hadden eerder
plannen tot droogma
king van het Beverwijker
en Velzermeer zien stranden. Dat mocht niet.
In die periode was ook de droogmaking van de
Haarlemmermeer in volle gang, de concessie
voor droogmaking van polder Waard Nieuw-
land werd in 1845 verleend aan Portman en
Van Hengel. Veel aannemingsbedrijven waren
op zoek naar land onder water, daar lag werk,
veel werk dat waardevol land opleverde. Alle
117 droogmakerijen in Noord Holland kennen
mi \s™tLi
groot aantal voorstellen over de drooglegging
van de Zuiderzee verschenen, interessante
plannen, degelijke plannen en merendeels ook
uitvoerbare plannen.
Door allerlei omstandigheden bleven nage
noeg al die plannen in de la liggen. Waarom?
Nederland had andere prioriteiten, de overstro
mingsgevaren konden ook bestreden worden
door hier en daar een dijk te versterken; de
wegenaanleg vroeg aandacht en veel geld; voed
seltekort veranderde te vaak in
voedseloverschot dus behoefte aan
meer landbouwgrond wisselde
eveneens sterk (landbouwcrisis
1890 of Eerste Wereldoorlog). En
de grondwet van 1848 had de ko
ning zoveel macht ontnomen dat
hij niet zoals in tijden daarvoor
een groot plan zondermeer tot
uitvoering kon brengen.
Vanaf 1848 moest men het eigen
lijk vooral eens zien te worden
alvorens een groot plan uitgevoerd kon worden.
Bundeling van alle krachten was nodig om ver
der te komen. In dat licht is de oprichting van
de Zuiderzeevereniging een logische stap.
n Wie oogen heeftdie kan dit wel sien ende
femerchen sonder verre-kijckerdat nu den
rechten tijt isom dit groote zverck bij der
fiant te nemend
J. A, Leeghwater.
een vergelijkbaar verhaal.
De afsluiting en gedeeltelijke droogmaking van
de Zuiderzee is een groter verhaal.
Gedurende de negentiende eeuw waren er een
Zuiderzeewet 14 juni 1918
Hf I. ftNu
LCMMEH
SCHOKLANO"-,
,.v
HU lT
1870-1895
WAU MINUI U rt*
1 V~* Wf*
Twee plannen die geen Wieringermeer voortgebracht zou hebben
1641, ook Leeghwater stond te popelen om aan het Haarlemmermeer te
beginnen
26ste jaargang 2018/1, nummer 79
