De Rederijkerskamer
Verenigingsleven in de polder
Marieke Roos
Rederijkers waren amateur-dichters en voordrachtkunstenaars. Vanaf het eind van
de 16de eeuw organiseerden zij zich in Holland in verenigingen, 'kamers'.
Ook in de Wieringermeer werd in de jaren dertig een Rederijkerskamer opgericht.
Oud-leden Tineke Rispens (89) en Tjeerd Veenstra (94) bewaren er goede herinne
ringen aan. Of de club toegankelijk was voor alle gezindten? Ze vermoeden van wel,
maar weten het niet zeker. Feit is dat zowel Rispens als Veenstra van protestantse
huize zijn.
In de Wieringermeer werd de Rederijkerskamer
opgericht mede dankzij het initiatief van Gronin
ger Pé Wiersma. Daarom iets over de Kamers in
Noordelijk Nederland. De onderstaande gegevens
komen van de website van de
Rederijkers uit Zuidhorn.
'De noordelijke Rederijkerska
mers zijn in de negentiende
eeuw ontstaan, vooral omdat
men het Hollands beter
wilde leren beheersen voor de
handel met het Westen. De
leden beoefenden de welspre
kendheid door middel van
voordrachtskunst en toneel.
Maar de kamers hadden even
eens een belangrijke sociale
en maatschappelijke functie,
want men kon er gezellig
netwerken en van alles bekok
stoven. Ook deze noordelijke
kamers hielden wedstrijden,
concoursen, in Groningen
georganiseerd door het KPGRV
(Koninklijk Provinciaal Gronings Rederijkers
Verbond).'
Er wonen in de Wieringermeer nog maar wei
nigen die de Rederijkerskamer in de praktijk
hebben meegemaakt. Tineke Rispens-Iwema
(89) uit Middenmeer en Tjeerd Veenstra (94)
uit Wieringerwerf, weten nog dat er in 1937 of
1938, een winter lang dansles werd gegeven.
Het samenzijn beviel zo goed dat besloten
werd de dansclub om te zetten in een Rede
rijkerskamer. Iedereen die 18 jaar of ouder
was kon lid worden. Nou ja,
iedereen? Tjeerd Veenstra
herinnert zich nog dat er
eerst wel gesproken werd
over een kandidaat-lidmaat
schap. Tineke Rispens her
innert zich dat 'wanneer het
niet paste', het nieuwe lid
zich na verloop van tijd zelf
wel terugtrok. Kon iedereeen
lid worden van de Rederij
kerskamer, of bestond er
bijvoorbeeld ook een roomse
of protestantse variant?
'Nee, iedereen kon lid
worden.' 'Maar,' zegt Tjeerd
Veenstra, 'het was protes
tants, want ja, katholieken
die kende je niet.'
Voorzitter en oprichter was Gerard Kistemaker.
Penningmeester werd Tjeerd Veenstra. Na
men van andere bestuurders komen niet naar
boven. Wel de namen van verschillende leden
van de familie Wiersma. Pater familias Pé
Wiersma, afkomstig uit Grijpskerk, had erva
ring met de Rederijkerskamer. Hij zorgde voor
de inhoudelijke kant, want het was bepaald
Schilderij van Jan Steen, 1655:
Rederijkers, kannekijkers.
23ste jaargang 2015/2, nummer 71
