Het levensverhaal van Tineke Iwema
In dit verhaal volgen we de levensweg van Tineke Rispens-lwema, geboren in
Groningen en nu wonende in Middenmeer.
De eerste 10 jaar
In de zomer van 1926 werd in het gezin
Iwema in Oldenhove (provincie Groningen)
Tineke geboren. Een broertje, Klaas, was
al aanwezig, later zou er nog een broertje,
Kor, bijkomen.
Op de ouderlijke boerderij speelde nog een
familie Iwema een rol. Het gemengde bedrijf
op het Groningse Hogeland werd nl. geleid
door twee broers, oom Job en vader Raang.
In de tijd van de jonge Tineke was het heel
normaal dat op een boerderij zowel akker
bouw als veeteelt werd bedreven. De akker
bouw kon de koeienmest goed gebruiken
en het vee lustte graag de voederbieten
en knollen.
Het was een mooi bedrijf, maar het had één
nadeel: het was een pachtbedrijf. Dat bete
kende dat er van oudsher iedere drie jaar
een nieuwe overeenkomst met de eigenaar
gesloten moest worden. Je was dus nooit ze
ker of je kon blijven of dat de huurverhoogd
werd. Van pachtbescherming was nog geen
sprake. In 1930 verhuisden de Iwema's naar
Wehe, ook op het Groningse Hogeland.
Ze konden huren van de burgemeester, een
betrouwbare eigenaar.
De broers gingen echter op zoek naar nog
meer zekerheid. Die hoopten ze te vinden in
de Wieringermeer. Daar was erfpacht!
Beiden solliciteerden. Maar wat gebeurde:
alleen Job werd toegelaten. Hij kreeg in 1935
een bedrijf toegewezen aan de Westermid-
denmeerweg. Raang bleef alleen achter
in Wehe. Maar hij gaf de moed niet op en
waagde een nieuwe poging die wel succes
opleverde. Het gezin verhuisde in 1937 naar
een gloednieuwe boerderij aan de Tussen
weg. De broers konden eikaars bedrijf bijna
vanaf de dam zien.
Een nieuw begin
Wat betekende dit voor de familie? Heeft
Tineke daar nog herinneringen aan? Ja, dat
heeft ze. Het bedrijf was van gemengd over
gegaan in akkerbouw. Domeinen gaf er de
voorkeur aan dat aan de Tussenweg akker
bouwbedrijven gevestigd werden. Er was
dus afscheid genomen van de koeien.
Voor Tineke zelf waren er ook grote veran
deringen. Zo sliep ze vroeger in een bed
stede in de slaapkamer waar ook de broers
sliepen, alleen zij hadden een bed. Ineens
woonden ze aan een verharde weg, in plaats
van aan een zandweg. De school in Wehe
was dichterbij dan die in Middenmeer en de
wind leek hier altijd wel tegen te zijn. Ner
gens was een luw stuk onderweg; alle bo
men waren nog erg klein of moesten zelfs
nog geplant worden. Verder wende ze snel
aan de nieuwe omstandigheden.
Voor moeder waren er ook nog wel wat
nieuwe dingen, brongas bv., dat was ge
makkelijk! Ineens konden alle kamers, ook
de slaapkamers, verwarmd worden waar de
kinderen in alle rust hun huiswerk konden
maken. Er was telefoon, waterleiding en
elektrisch licht! De petroleumlamp kon naar
de zolder. En de meegebrachte auto was
met alles op afstand ook een fijn bezit.
Hollands spreken in Groningen, Gronings
spreken in Holland
En dan de taal. Buren spraken vaak een
ander dialect. Tineke: "Wij moesten in
Groningen altijd Nederlands spreken in huis.
Vader en moeder vonden belangrijk dat we
dat goed leerden spreken. Buiten de deur
was het Gronings."
Helaas huldigden vele andere nieuwe
Wieringermeerders dat standpunt niet. Er
zijn verhalen bekend van wederzijdse buren
die wel erg moesten wennen aan eikaars
manier van spreken. Anders gezegd: ze kon
den maar de helft of minder verstaan van
wat de buren vertelden.
27
Kroniek no. 65, 2ie jaargang, 2013/2
