Einde aan een vakantie
In de vorige Kroniek hebben we gezien hoe Han Veldman als 15-jarige
jongen in de oorlog enkele perioden heeft doorgebracht op de boerderij
van de familie Feitsma aan de Alkmaarseweg. In deze aflevering zijn
relaas over de uittocht bij de onderwaterzetting en de reis terug naar huis.
De Evacuatie
In april 1945 was het eind van de oorlog in
Nederland in zicht, de Canadezen waren al
in Friesland. Duitsers en NSB'ers vluchtten
over de Afsluitdijk richting Noord-Holland.
De bezetters besloten een dijk op te bla
zen zodat de Wieringermeer vanuit het IJs-
selmeer onder water zou komen te staan
waardoor de opmars van de Canadezen zou
worden bemoeilijkt. Op 17 april werd de dijk
opgeblazen en liep de polder binnen drie
dagen vol.
De Antonia-hoeve, waar Eelke en ik zaten, lag
ongeveer 1,5 km vanaf het oude land. Boer
Feitsma dacht dat het water er niet zo hoog
zou komen en besloot al het huisraad uit het
woonhuis naar zolder te brengen.
Zoveel mogelijk spullen van het bedrijf wer
den op paard-en-wagens geladen en af
gevoerd naar een boerenbedrijf in Nieuwe
Niedorp waar de Feitsma's later onderdak
kregen. Eelke en ik werden ondergebracht bij
een vaste knecht van Feitsma, Jaap Berkhout
ca. 55 jaar oud, die in 't Veld woonde, een ka
tholiek dorp ca. 2 km landinwaarts. Henk Smit
kwam ook in 't Veld bij een andere knecht van
Feitsma (Piet Lichthart). Wij
waren natuurlijk niet de eni
gen die moesten vertrekken.
Het was een drukte van be
lang met vluchtende mensen,
zwaar beladen wagens met
boerderij-inventarissen, maar
ook voorraden tarwe en an
dere landbouwproducten.
Engelse Spitfires die de laat
ste maanden van de oorlog
iedere dag in de lucht waren
en auto's die op de weg reden
beschoten, waren die dag wel
aanwezig maar kwamen niet
in actie.
Op de dijk bij Aartswoud waren een paar
dorsmachines opgesteld die daar al het
koren dat langs kwam dorsten.
Een boer die vlak bij het oude land woonde
en die dacht dat het water op zijn land maar
een paar centimeter hoog zou komen te
staan, was druk bezig een dijkje om een veld
met bloembollen te leggen, het zou hem
niet baten.
De Wieringermeer liep dus vol en de familie
Feitsma zat op de zolder van hun huis.
Het water kwam echter veel hoger dan
ze hadden verwacht, tot net onder de
zoldervloer. Ze moesten er weg. Schip
per Bays uit Den Helder, die bij Feitsma
geëvacueerd was geweest, heeft de hele in
boedel naar het vaste land gebracht met de
stalen werkschuit die altijd achter de boer
derij in de vaart had gelegen. De schuit kon
hele stukken langs de telefoondraden, die
net boven het water uitstaken, voortgetrok
ken worden.
Het was maar goed dat ze vertrokken want
bij de eerste de beste storm is het woon
huis en de boerderij tegen de vlakte gegaan,
alleen de kapschuur bleef staan.
Boerderij en woning in 1938
33
Kroniek no. 63, 20e jaargang, 2012/3
