een dorsunit. 'Ja, je kunt
Jan gerust de techneut
van de firma noemen',
zegt Henk.
In de jaren tachtig en
negentig beleefden de
Van Bodegommen top
tijden in het vlas. Ze
waren er de hele zomer
mee bezig. 'Vlas heeft
aandacht nodig vanaf
het moment van groeien
tot aan het moment van
inschuren,dusvan april tot september. Als er
geplukt werd moest regelmatig tot 's nachts
aan toe gewerkt worden dat kon zolang
het niet vochtig was en dan werd het eten
door de vrouwen naar het land gebracht.'
Afwisselend werd er gekookt door moeder
Van Bodegom en haar schoondochters Eppie
en Annie. Om te weten waar de mannen
precies zaten werd contact gelegd via een
zendbakje, mobiele telefoons bestonden
nog niet. In die tijd had het bedrijf nog maar
één vaste medewerker, Libbe van der Ploeg.
Markt verzadigd
Vanaf ongeveer 2003 werd het minder, de
markt raakte verzadigd. Henk legt uit hoe dat
werkt: 'Vlas kun je jarenlang bewaren mits
het goed droog is. Hoe hoger de prijzen, hoe
meer vlas er werd uitgezaaid. Bovendien
werd het gesubsidieerd door de Europese
Unie. Maar door dat grotere aanbod, zakte
de prijs. Het vlas werd soms jarenlang opge
slagen en dan bleven hele partijen boven de
markt zweven, wat de prijs nog meer druk
te. In West-Europa werd ongeveer 125.000
ton vlas per jaar verwerkt, maar in 2003 en
2004 bleef er een complete oogst boven de
markt hangen. Bovendien verschoof de vlas
verwerking meer en meer naar China - daar
waren de arbeidskosten lager dan in Europa.
Mark van de Bilt heeft de Europese Commis
sie gewaarschuwd: "Wij moeten onze kennis
niet verkopen, want daarvan krijgen we de
rekening gepresenteerd." Toch heeft hij niet
kunnen voorkomen dat de vlasver
werking naar China en voor een deel naar
Rusland - ging'
Zwaar vlas
In 2007 stopten de Van Bodegommen met
het vlas. Henk: 'De prijs was helemaal weg
op de wereldmarkt, de boeren lieten steeds
minder vlas uitzaaien. We hadden nog maar
zo'n 20, 25 hectare en moesten zelf land bij-
huren. De teelt is vrij arbeidsintensief en het
kon niet meer uit. Omdat we al veel in het
maaiwerk zaten, kwam het vlas een beetje
ongelegen. Op een gegeven moment zaten
Jan en ik in een stuk zwaar vlas dat nogal
moeizaam door de plukmachine verwerkt
kon worden. Het land was erg nat. Vlas is
taai, het is vet en als het nat door de machine
gaat dan loopt alles vol. Jan en ik waren
allebei halverwege de vijftig en we zeiden
tegen elkaar: we stoppen ermee, dit is het
laatste jaar dat we vlas hebben geplukt.'
Henk vertelt het met spijt in zijn stem. 'Het
is een prachtig product, maar... We hebben
lang in het vlas gewerkt, vanaf de school
banken tot aan ons 55ste jaar. Wij weten
echt wel wat vlas is, maar het areaal is flink
ingekrompen. Er staat niet veel meer in
Nederland. Dat is doodzonde. John, Jans
zoon werkte ook al sinds de jaren negentig in
het bedrijf. Hij vond het vlas wel leuk, maar
was druk met andere werkzaamheden. Hij
had zich toegelegd op het maaien van wegen
en sloten voor onder andere gemeenten en
provincie.' We hebben de bakens verzet en
gingen verder met maaien.
Firma van Bodegom in 2012
Het bedrijf heeft volop werk in het maaien
van wegen en sloten voor de provincie
Noord-Holland en Flevoland. Bovendien
Kroniek no. 62, 20e jaargang, 2012/2
Gedicht "Het Vlas", auteur onbekend
16
