Van dwangarbeider tot woninginrichter;
van Texelaar tot Wieringermeerder
Kroniek no. 53, 17e jaargang, 2009/2
Jan Aris van den Berg wordt geboren op 11- morgen om 6 uur komen ze aan in Dessau.
4-1924 te Den Burg op Texel. Daarworden een 25-taljongensgeselecteerd
Op 15 oktober 1942 krijgt hij, dan 18 jaar, door de fa. Braun A.G. om te werken in een
een oproep voor de Arbeitseinsatz. Hij fabriekin Zerbstals machinebankwerker. De
zal worden tewerkgesteld bij de Junker- werktijden zijn daar lang en het eten karig,
vliegtuigfabriek in Dessau. Ze worden in barakken ondergebracht. Op
Tezamen met vele lotgenoten reist hij zondagen werken ze bij boeren voor extra
per trein naar Duitsland; bij elke halte in voedsel. Na 9 maanden mogen enkelen
Nederland wordtdetrein voller. Devolgende voor ongeveer 10 dagen op verlof, onder
wie Jan van den Berg. Na de
verlofperiode stapt hij met tegenzin
weer op de trein. In Anna Paulowna
aangekomen echter, stapt hij uit
de trein en neemt het openbaar
vervoer richting Wieringermeer.
Via Medemblik komt hij de polder
in en duikt onder bij zijn zus aan
de Hippolytushoeverweg, die
getrouwd is met Wim van Liere. Hij
werkt op het land bij de buurman,
akkerbouwer Van Hoorn. Uit
veiligheidsoverwegingen heeft
hij wel eens geslapen in een
koolzaadhok in het veld.
Het werken als boerenarbeider
bevalt hem niet. Gelukkig vindt
zijn broer na enkele weken een
onderduikadres voor hem in
Buitenpost. Daar verblijft hij zo'n
8 weken bij een kolenboer. Om
razzia's te ontwijken verkast hij naar
een onderduikadres in Amsterdam-
Noord, bij een politieagent in
huis. Ook daar vinden regelmatig
razzia's plaats; een nieuw adres
wordt gevonden. Ondertussen
vindt hij werk als bankwerker bij
de fa. W.van West Zn. totdat het
daarookte link wordt om te blijven.
Zijn baas raadt hem aan om tijdelijk
•-./ A
AANWERVING5B E VESTIG ING'
26
Betreft: Toewijzing buitenlandsche arbeids
krachten "in loondienst.
ÏJ.B. Dit formulier dient
werknemer^ zorgvuld
M den bewaard.
Y«n den Berg
■l- Voornamen:" JaZltAri.S
Geboortedatum en -jaar: 11 Jkpril 1924 «1. Geboren tö Texel ©V©
Wonende: Weverstraat 54 Den Burg - Texel.
(Gemeente, straat en huisnummer, nauwkeurig invullen)
Burgerlijke staat:agKtaote-ongehuwd.
JStoCSClQQC—geen kostwinner. - -.v -
Aantal tot het gezin*) behoorende kinderen beneden defi leeftijd van 21 jaar
boven 21 dio-overwegend"
op zijn kosten worden onderhouden of voor een beroep woeden opgeleid en" kun 25ste levensjaar
nog niet hebben volbracht j
Tot hot gozin van oon persoon bohooren die-'Icinderon, die ]*j eon gesloten huishouding van dozen persoon in de
opgenomen of met zijn toestemming niet inwonend zijn, en doze Mtwonir.g goschiedt ten behoeve van hun opvoeding of
Gemeentes tempel
De juistheid van het bovenstaande wordt'!
Ondcrteekerung doof', of nameriï hel hoofd der
Aanwerving, opdrachtnummer: 2.480
Do vorengenoemde is voor de firma JunkerB Flugzeug- lind Motoreriwerke A.G,
'V
Dessau
t
ais: machinearbeider
(hulparbeider, of voor vaklieden,nauwkeurig aan to geven: als bankwerker, draaier-, metselaar,tim'niorraan,
ondbr de volgende door dé firma in «de opdracht aangegeven loonen en arbeidsvoorwaarden aangeworven:
1. Arbeidstijd wekelijks 48 a 60 uur. -
b. 1 jaar van de dagteckcning der arbeidsovereenkomst'af*
uurloon' - -f
XXJOtXXX
'3- Loon K.\lxSÖÓüdS3BX bovendien prestatietoéslag------JRM per
ged.omschollEgR.M.-.56.
na omscholing R.M.,,59. ^aantoacx: bij accoordwerk 15 meer.
N.B. Voor vaklieden Ondergeteekendc stemt erin toe het looit van een ongeschoolde ^kracht? iftf ón
wanneer in'Duitschland blijkt, dat hij de volgens de^ opdracht verèischte vakbekwaamheid niet be:
4. Andere toeslagen*/.:
5. Toeslag voor buiten de woonplaats werken (Trennungszulage) voor gehuwden L ïtM pér kali
(vpor kostwinners'sléchts in sommige beroepen). 'v
6. Overnachtiiigsgeld:voor ongehuwdon 'en gehuwdenEM per nacht.
2S680 - '42 - K 933- - - V-
