Bij het Genootschap
Kroniek no. 48, 15e jaargang, 2007/3
Als ik weer eens bij het Genootschap aan
de Brugstraat ben, blader ik wel eens in de
fotoboeken.
Hierbij kwam ik de volgende foto tegen.
Een beschrijving stond er in de map
"ontginning" niet bij.
Na een paar maal vragen zei iemand dat het
iets met drainage te maken had. Dat dit in
een kaveltocht heeft gelegen aan de
Kolhornerweg en bij de onderwaterzetting
op drift is geraakt.
Toen ik daarna thuiskwam vroeg ik me af
wat het toch was op die foto. Na een tijdje
ging ik in de boeken zoeken en ben er het
volgende tegengekomen.
"In het kader van het zo snel mogelijk in
cultuur brengen van de polder wordt deze
ontwaterd en dit gebeurt op verschillende
manieren. Via de oppervlakte door middel
van greppels, sloten, tochten en kanalen
naar de gemalen of via drainage naar de
sloten etc.
Drainage
Hier zijn destijds verschillende manieren
uitgeprobeerd.
Eén daarvan is de vierkante houten
kokermethode. Hierbij wordt met behulp
van een zeer zwaar geconstrueerde mol-
ploeg, een mol van grootformaat, door de
grond getrokken, met daaraan de houten
kokers. De naam "molploeg" dankt het aan
de soort motlengang die met behulp van
een kogel door de grond wordt getrokken.
De molploeg werd door een zware trekker,
direct aan de trekhaak of aan de lier van de
trekker door de grond getrokken.
Dit laatste gebeurde ook met een pon
tonlier bij de zgn. Mansholtverkaveling van
tocht tot tocht. Een pontonlier in plaats van
met een trekker ervoor.
Ik denk dus dat op deze foto een pontonlier
staat afgebeeld.
Een pontonlier is een soort boot in de vorm
van een bak met een lier erop.
Met de lier op de ponton werd de molploeg
voortbewogen. Een lier is een opwindme-
chanisme voor een kabel.
Zolang de zwaardsnede van de molploeg
bleef openstaan op de nog niet doorluchte
gerijpte) gronden bleef de werking van
deze in de grond gebrachte houten kokers
goed.
Vragen:
Weet iemand of dit klopt?
Weet iemand een naam van een van
de personen op de foto?
Literatuur:
o.a.: "LANGS GEWONNEN VELDEN"
Facetten van Smedings werk.
"50 JAAR WIERINGERMEER",
pag. 45.
Krijn Dekker
