Gevelstenen in de Wieringermeer
Kroniek no. 46, 15e jaargang, 200J/1
Bij ons Genootschap kwam de vraag binnen
of er iets meer bekend was over de
gevelstenen die herinneren aan de
onderwaterzetting. Deze stenen zijn
ingemetseld in sommige boerderijen en
enkele woningen en overheidsgebouwen.
In onze collectie bevinden zich twee ver
schillende uitvoeringen, links en rechts
afgebeeld op deze pagina. Totaal zijn er
minstens drie verschillende uitvoeringen
toegepast, de middelste foto is gemaakt
van de steen die o.a. is geplaatst in de
gemalen Leemans en Lely. Het betreft hier
een geglazuurde en ingekleurde gedenk
steen. Dit type is, naast de andere twee
modellen, ook ingemetseld naast de voor
deur van de woningen van herbouwde
boerderijen. Deze komt ook in een egale
bruine kleur voor.
De verschillende typen zijn alleen geplaatst
in gebouwen die ook daadwerkelijk door
de onderwaterzetting verwoest zijn ge
weest. Een uitzondering hierop zijn de
gemalen. Veel pachterswoningen van
boerderijen in de diepere gedeelten van
onze polder zijn van een van bovenstaande
gedenkstenen voorzien en de verdeling van
de verschillende modellen lijkt willekeurig
te zijn. De woningen aan de Terpstraat in
Wieringerwerf, destijds behorende bij het
Domeinkantoor hebben bij de herbouw ook
een gevelsteen gekregen. In totaal zullen er
enkele honderden ingemetseld zijn.
Na enig speurwerk in onze archieven
blijven toch nog enkele vragen
onbeantwoord; Waarom zijn er drie
verschillende modellen en wie maakte de
keuze voor plaatsing? Had de zittende
pachter invloed op de plaatsing en het type
gevelsteen? In hoeverre moest een gebouw
beschadigd zijn om een steen te ont
vangen? Zijn er nog andere varianten
bekend? Wie was de ontwerper?
Wie meer weet kan contact opnemen met
de redactie, maar antwoorden is ook
mogelijk via de rubriek 'Oproepen' op onze
website. Deze is te vinden op internet via
www.wieringermeergeschiedenis.nl
46
