BOEKBESPREKING
In deze rubriek wordt een korte samenvatting gegeven van de inhoud
van een boek dat in het archief van ons Genootschap voorkomt.
Deze keer.
"Nationale Tentoonstelling der NederSandsche goudmijn of de
Nieuwe Provincie Zuiderzee"
Door Jer. Wenmaekers. Uitgegeven door de Stoom Boek- en
Steendrukkerij Jb. van Mantgern te Amsterdam op 25 april 1883.
In dit 12 pagina's tellende boekwerkje publiceert de Belg Jer. Wenmaekers
zijn plannen om de Zuiderzee droog te malen. Ondanks dat het ruim 120
jaar geleden geschreven is, lijkt het, zeker voor die tijd niet erg realistisch.
De schrijver stelt een plan voor, dat de Zuider- en Waddenzee in 16
afzonderlijke polders indeelt. Samen zijn deze goed voor een effectieve
oppervlakte van 553.000 hectaren, bijna geheel bestaande uit zeer
vruchtbare gronden. Voor de uitvoering van de werken zal men een
startkapitaal van minder dan 10 miljoen gulden nodig hebben en met de
winst uit de exploitatie van de eerste polder zal de tweede gemaakt
kunnen worden, enzovoort. Om het vertrouwen in deze werkmethode te
onderstrepen, biedt de schrijver aan om het gehele plan in eigen beheer
aan te nemen voor een vaste prijs van 400 gulden per hectare.
Omdat hij zijn aanbod inmiddels bij de Nederlandse Regering heeft
neergelegd, kan hij over de wijze van uitvoering niet echt in detail treden.
Andere plannenmakers zouden immers met deze berekeningen voor eigen
gewin verder kunnen gaan. Wel wordt er vermeld, dat in de berekeningen
uitgegaan is van de beschikking over bestaande waterbouwwerktuigen.
Deze worden door stoomkracht aangedreven en werken, zonder gevaar of
hinder van het weer, met een snelheid van 100 strekkende meters dijk per
dag en per werktuig. Er zouden er 4 ingezet worden en de dijken,
gemaakt door deze toestellen zouden volledig zijn afgewerkt en bestand
zijn tegen de zwaarste stormen.
Zou men in de dertiger jaren van de 20ste eeuw de beschikking hebben
gehad over één van deze stoomwerktuigen dan had de bouw van de
Afsluitdijk niet langer hebben geduurd dan 1 jaar.
35
