In de N.O.P. ging als een lopend vuurtje het verhaal rond, dat drie Polen,
t.w. Brillowski, Lipowski en Sloma, de polder hadden gered. Zij, de in Duitse
uniform gestoken Polen, vertelden na hun arrestatie vlakbij de dijk bij
Lemmer, dat zij het opblazen van de dijk hadden voorkomen door op slinkse
wijze het lont, dat bestemd was voor explosieven op de dijk, te verdonkere
manen. Uitgebreid staat dit gebeuren beschreven in een verslag opgesteld
door twee medewerkers van de Dienst der Zuiderzeewerken in hun "Rapport
over de bevrijding van den Noord-Oostelijken Polder", (beide
Zuiderzeebeambten verbleven op en rond 17 april niet in die polder!) Het
verhaal van de heren Ir. J. Laan en H. de Lang ging er bij de bevolking van
de N.O.P. in als zoete koek. Tijdens het polderfeest op 31 mei '45 werden de
Polen op het erepodium gezet en toegejuicht.
De ware toedracht.
Pas veel later werd een ander verloop van de redding van de N.O.P. bekend,
dankzij het verhaal van verzetsman, W. Soetendal. Hij was het die in de
nacht van 16 op 17 april de situatie bekeek op de dijk bij Lemmer. (De
meeste Duitse soldaten hadden al de aftocht geblazen vanwege de
oprukkende Geallieerden). Tot z'n grote vreugde bemerkte Soetendal die
nacht, dat de gegraven gaten in de dijk- versterkt met beton- tot hun nek
toe vol stonden met water. Dat betekende dat een dynamietlading onder
zulke omstandigheden nooit tot ontploffing zou komen. Diezelfde nacht
sloop Soetendal nog een keer naar de dijk. Daar in de buurt wist hij de
voornoemde Polen te ontwapenen en te arresteren. Zij vertelden Soetendal
dat ze gedeserteerd waren en zich in de loopgraven schuilhielden om de dijk
te bewaken. Zij repten tegen hem met geen woord over het wegnemen van
het bewuste lont. Soetendal dwong hen om al het explosieve spul dat in de
buurt lag in het water te gooien. Voordat deze belevenis van Soetendal
bekend werd waren de drie Polen echter door hun "heldendaad" van alle
blaam gezuiverd dat zij in dienst waren geweest van de Duitse Wehrmacht.
In de Noordoostpolder herinneren de 'Polentocht' en de 'Polenweg' nog
steeds aan deze fabel van destijds.
Wjd.
Mogelijk was de mislukte inundatie van de N.O.P. voor de Duitsers aanleiding
om de Wieringermeer wel onder water te zetten, om zo de oprukkende
Geallieerden op te houden en zelf een veilig heenkomen te zoeken.
Een definitieve reden voor de inundatie van onze polder is niet te geven. In
ieder geval staat vast het was een schandelijke wandaad met voorbedachten
rade.
De ringdijk met de beide
stroomgaten,(1946)