van elk 5 sluizen, 3 bij Den Oever, de Stevinsluizen en 2 op het
Kornwerderzand, de Lorentzsluizen. De doorlaatbreedte van elke sluis
is 12 meter, de totale sluisgroepen zijn 180 en 120 meter breed.
Waterstaatkundig was er een lichte voorkeur van 2 groepen bij Den
Oever en 3 op het KWZ, maar Defensie wilde in geval van een invasie
uit het oosten de grootste capaciteit zo iang mogelijk in eigen hand
houden en daarom is de verhouding andersom genomen. Bij beide
sluiscomplexen zijn verdedigingswerken aangelegd. De uitwateringss
luizen dienden al in het begin van het sluitingsjaar gereed te zijn om
de werkzaamheden in de sluitgaten te ontlasten. Ook de scheepva
artsluizen werden belangrijker naarmate de dijk groeide. De draai
bruggen over deze sluizen vormen de kruising van het verkeer te
water en te land. De doorvaartwijdte is 16 meter. In verband daarmee
zijn de bruggen 46 meter lang: De draaipijler (10,8 m) 2 openingen
(32 m) en de oplegging van de brug op de landhoofden (1,6 m). EÈn
brug was bestemd voor de spoorweg en zou een breedte van 10
meter krijgen (dubbelspoor). De grootte van de vierkante draaipijler
(10,8x10,8 m) was daardoor bepaald. De draaipijler voor de autoweg
werd even groot gemaakt, om de scheepvaart een rechte doorvaart te
verschaffen. Door deze aanleg hoefde er later bij de rijbaanverdubbe
ling weinig aan de bruggen veranderd te worden. De draaibruggen
hebben een bewogen geschiedenis achter de rug.
Oorlogsschade
De tweede wereldoorlog maakte een eind aan de eerste, rustige perio
de.
Om de militaire stelling op het Kornwerderzand in mei 1940 in staat
van verdediging te brengen, moesten de draaibruggen ook onbruikba
ar gemaakt worden. Na de oorlogsdagen zijn ze in oorspronkelijke
staat teruggebracht. In 1945 werd een nog veel grotere schade aan
gericht. De brug op het Kornwerderzand werd nu zo grondig vernieid
dat repareren onmogelijk was. Het wegverkeer werd voorlopig hers
teld doordat de Canadezen een Baileybrug legden over de hoofden
van de schutsluizen. De scheepvaart was toen echter beperkt tot een
doorvaarthoogte van NAP 5,4 meter onder deze brug. Een nieuwe
brug werd gemaakt van onderdelen die waren gemaakt voor een brug
bij de Ramspol, tussen het Kampereiland en de Noordoostpolder, en
die gedurende de oorlogsjaren op de fabriek waren opgeslagen. In juli
1946 werd de brug weer in gebruik genomen. In 1945 werd ook grote
schade aangericht aan de uitwateringssluizen op het Kornwerderzand.
Er waren zware vernielingen aangericht door de Duitse weermacht. De
Noordelijke torens van de Lorentzsluizen waren opgeblazen, waardoor
spuien onmogelijk werd. Direct na de bevrijding zijn de schuiven
opgevijzeld, zodat met de zuiderschuiven weer kon worden gespuid.
In november 1946 was ook deze schade weer hersteld.
25
