BOEKBESPREKING
In deze rubriek wordt een korte samenvatting gegeven van de
inhoud van een boek dat in het archief van ons Genootschap
voorkomt. Deze keer
"Herinneringen van een bramzijgertje"
door Jan de Hartog. In 1990 heruitgegeven bij Uitgeverij
Hollandia te Baarn, b.g.v. 25 jaar watersportboeken.
In "Herinneringen van een bramzijgertje", geschreven in 1967 als
boekenweekgeschenk, vertelt de Hartog over zijn ervaringen in
zijn prille jeugd in het vissersdorpje 'Oosterdam' aan de
Zuiderzee. Op meeslepende wijze beschrijft hij hoe hij terecht
kwam bij de weduwe Moeder Bruintjes; welke grootse vissers-
idealen leefden onder de jongetjes van Oosterdam, en hoe
gewedijverd werd met de vissers uit andere Zuiderzeehavens,
met name de Volendammers, (die Roomsen!), werden
beschouwd als de te bestrijden concurrenten.
Bramzijgertje worden was het ideaal van elke vissersjongen rond
de Zuiderzee. Hij kwam meestal stiekem aan boord van een kot
ter en kreeg daar allerlei kleine klusjes te doen. Als bramzijger
tje op de vissersboot OD 69 leerde Jantje de Hartog de eerste
kneepjes van het vak van visserman. Het was een harde leer
school met weinig mededogen voor het bramzijgertje, dat illegaal
aan boord meewerkte.
Terloops komt de drooglegging van de Zuiderzee ter sprake. De
dijk tussen Holland en Friesland zou de doodsteek worden voor
de Zuiderzeevisserij! De boze vissers beramen plannen om de
aanleg van de Afsluitdijk met ijsbommen te saboteren. (Is er
nooit van gekomen).
Al met al een vlot geschreven boek, waar het geloof en de zeden
van de protestantse vissersgemeenschap van die tijd als een rode
draad doorheenloopt.
Op tienjarige leeftijd liep de jonge Jan de Hartog(geboren in
april 1914), weg van huis, en voer achtereenvolgens als 'bram
zijgertje' bij de Zuiderzeevisserij, als lichtmatroos op het hospi-
taalschip 'De Hoop' en haifmatroos bij de Stoomvaartmaat
schappij "Oostzee". Na ontslag op de Kweekschool voor de
Zeevaart te Amsterdam belandde hij bij de grote vaart, later de
zeesleepvaart en was gedurende een jaar stoker bij de
Amsterdamse havenpolitie. In die tijd begon zijn literaire carriè
re met het schrijven van korte verhalen, die later in Het
Algemeen Handelsblad te Amsterdam als feuilleton verschenen.
wjd.
43
