Sporen van het verleden.
Wieringermeer.
Minister Mansholt onthult het monument voor gevallenen.
Een koude Zuid-oostenwind blaast over de vlakte en zo nu en dan vallen
regenspatten als vele autoriteiten en belangstellenden zich verzamelen op de
tweesprong Schagerweg - Westerterpweg, waar het monument voor de
gevallenen is geplaatst en nog schuilgaat onder het doek en waar naast de
Nederlandse driekleur halfstok waait.
O.m zijn aanwezig Z. E. de minister van landbouw, visserij en
voedselvoorziening, de heer Mansholt, de eerwaarde heren pastoor
Langendijk, kapelaan Dekker, ds. S.P. de Goede, ds. Germans, ds. Vink, het
gemeentebestuur van de Wieringermeer, afgevaardigden van de
landbouworganisaties, de Gew. Comm. L.O. luitenant Haeck en de
districtscommandanten van de voormalige B.S. de heren P. Blaauboer en
P. van de Berg, familieleden en kennissen van de gevallenen, alsmede een
groot aantal belangstellenden.
De voorzitter van het comité, burgemeester Loggers, opent de plechtigheid
precies op tijd en zegt dan: Excellentie, dames en heren. De burgerij heeft
behoefte gevoeld aan een gedenkteken, hetgeen werd vervaardigd door den
beeldhouwer A. Ternote van Voorburg en is geplaatst op de meest geschikte
plaats. Spreker geeft vervolgens een uiteenzetting van de volgorde waarin de
plechtigheid zou geschieden, vervolgens het woord gevende aan Z.E. den
minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening, erevoorzitter van het
comité, den heer Mansholt.
Vrouwen, bloedverwanten van de gevallenen, inwoners van de
Wieringermeer. We staan aan de voet van het monument voor hen die
vielen. Een achttal uit deze gemeente hebben hun leven gelaten in den strijd
van 1940 tot 1945 toen de Duitsers ons land overweldigden. Dapper hebben
zij gestreden. We zullen niet vergeten dat zij in de buitengewoon moeilijke
dagen hun plicht hebben gedaan. Als we overzien wie gevallen zijn, zien we
de gehele strijd van de bezetter mede door vrouwen en kinderen gevoerd. We
zien ook hier dat in de Wieringmeer slachtoffers zijn gevallen door de
slavenjacht. Twee zijn hiervan zijn hiervan het slachtoffer geworden waarvan
J. v.d. Pol in Duitsland viel.
Adri de Graaf was een van de besten uit de illegaliteit. Ik ben ervan overtuigd
dat hij meer deed dan zijn vrienden uit de illegaliteit wisten. Hij stond in
verbinding met andere groepen uit de illegaliteit waarmede wij nauwelijks
contact hadden. Hij heeft vier jaar moedig volgehouden. Hij heeft noch zijn
vrouw noch zijn kinderen ontzien. Wij zullen hem nooit vergeten.
Op de wijde wereldzeeen zijn ook nog enige gevallen en wel Varkevisser en
Rikaart. Zij hebben een strijd gevoerd tegen een overmachtigen vijand. Zij
hebben een graf gevonden in de Javazee.
Laten wij goed begrijpen dat deze acht mannen zijn gevallen voor ons
Vaderland. Laten we niet alleen hen gedenken, maar hen trachten na te
volgen.
415
