eerd, dus met steenen wanden en een beton-pla-
fondconstructie. Daarenboven zijn deze plafonds
plaatselijk of over de geheele oppervlakte voorzien
van ventilatieopeningen, welke de staldampen door
middel van kokers afvoeren naar de buitenlucht.
Meerdere stallen hebben voorts een verlichting,
die niet wordt verkregen door ramen in de muur,
doch door een strook draadglas in de kap. Deze
constructie, hoewel esthetisch minder mooi, levert
een mooi verlichte stalruimte.
WONINGEN
Bij de genoemde bedrijfsgebouwen ontbreken
nog de woningen, die voor bewoning van den boer
bestemd zijn. Gedurende den ontginningstijd be
woont de bedrijfsleider een dubbele arbeiders
woning, die bij elke schuur gebouwd is.
Van deze arbeiderswoningen zijn eenige eenigs-
zins afwijkend van het type, dat in de dorpen ge
bouwd is (afbb. 37, 38 en 39). Zoo is bij deze typen
slechts één toegang naar de woning gemaakt en
wel aan de achterzijde en wordt de woonkamer
dus steeds door de keuken heen bereikt. Voor een
vrij liggende landarbeiderswoning eigent zich dit
type goed, terwijl tevens de bouwkosten hier
door gedrukt worden.
De bouwsom van deze woningen bedraagt ge
middeld 2500.-, waarbij ermee rekening dient te
worden gehouden dat zij op moeilijk te bereiken
bouwplaatsen werden opgericht.
De definitieve boerenwoning zal bij deze eerste
bedrijfsgebouwen los van de schuur komen te
staan, of daaraan zijn verbonden door een lagen ver-
bindingsbouw, welke als melkbewaarplaats of spoel
keuken gebruikt kan worden.
BOERDERIJEN
Intusschen is achter het stelsel van enkel be-
drijfsschuren een punt gezet en is met den bouw
van boerderijen, dat wil in dit geval zeggen, schuren
met aangebouwde boerenwoning, een begin ge
maakt.
Afb. 43. Proefboerderij. Ontwerp Bouwkundige Afdeeling
De eerste typen hiervan, die hun voltooiing nade
ren, zijn een demonstratie- en een proefboerderij.
Deze laatste is gelegen 4 km. ten Zuiden van
Wieringerwerf, terwijl de demonstratie-boerderij
ligt aan den weg Slootdorp-Nieuwesluis.
Dit zullen de eerste gebouwen zijn, welke geheel
als boerderij, dus met alle stallen, worden ingericht.
De demonstratieboerderij (afbb. 40 en 42) heeft
een schuuroppervlakte van 24 X 17 m. met een koestal
voor 19 stuks vee en een paardenstal voor twee paar
den. De woning, die zich bij een diepte van 5 m. over
de geheele breedte van het gebouw uitstrekt, be
staat uit een woonkamer, woonkeuken, slaapkamer
en bijkeuken op den beganen grond en drie slaap
kamers boven.
De hoofdconstructies zijn gelijk aan die van de
bedrijfsschuren, als dakbedekkingsmateriaal zijn
Limburgsche pannen gebezigd.
De proefboerderij (afbb. 41 en 43) is van veel
grooter afmetingen dan de zooeven genoemde, nl.
36x22 m., waarin een koestal voor 26 stuks vee en
een paardenstal voor zes paarden. De woning, die
slechts voor een gedeelte den voorgevel van de
schuur bedekt, is van bescheiden omvang en heeft
behalve een woonkamer en woonkeuken beneden
een bijkeuken, en op de verdieping vier slaap
kamers.
De dakbedekking van de schuur bestaat uit
roode golfplaten, die van de woning uit mat-ver-
glaasde zwarte pannen.
Bij deze boerderij zijn twee dubbele landarbei
derswoningen in aanbouw.
Voorts zijn nog in aanbouw 11 stuks boerderijen
van ongeveer hetzelfde type als de proefboerderij,
doch van bescheidener afmetingen, nl. 32X22 m.
Dit type boerderij geeft plaats aan 25 stuks vee en
zes paarden, terwijl de woningen, evenals de dak
bedekkingen, gelijk zijn aan die van het vorige type.
Tenslotte eenige toekomstmuziek, waarvan de
- 103 -
