Afb. 2. Gezicht op Middenmeer, April 1933
overzien hoe groot de bevolkingstoeloop zal zijn,
ligt het toch in de lijn der verwachtingen, dat dit
dorp binnen afzienbaren tijd niet veel meer dan
1500 zielen zal tellen. Met uitbreiding van deze
kern behoeft derhalve zeer weinig rekening ge
houden te worden, zoodat dit plan dan ook een
meer uitgesproken omgrenzing vertoont.
Middenmeer zal, naar het zich laat aanzien, dank
zij zijn bizondere ligging in het polderplan,
spoediger om expansie vragen. De langere brink-
vormige hoofdweg wijst al reeds op een grootere
kern, terwijl het plan ook duidelijk de richting
van een eventueele uitbreiding aanduidt, n.1. in
Zuid-Oostelijke richting. De begraafplaats, met
daarachter waarschijnlijk aansluitende bebossching,
sluiten een belangrijke uitbreiding naar het Noord-
Oosten ten eenenmale uit.
SITUATIE DER EERSTE BEBOUWING IN HET DORPSPLAN
Het is een geheel andere opgave een uitbreiding
aan een nederzetting te geven, dan wel een afge
legen dorp in te richten, dat derhalve bestemd is
een zelfstandige gemeenschap te worden.
In het eerste geval kunnen b.v. de bewoners
zich wat betreft hun geestelijke behoeften oriën-
teeren op de bestaande, in de onmiddellijke om
geving liggende kernen en scholen; de bevolking
vormt hierbij slechts een deel van een gemeenschap
en is niet aangewezen op hetgeen de allernaaste
omgeving haar biedt ep zij Zal zich derhalve minder
afgelegen en eenzaam gevoelen. Wie denkt er
b.v. bij een uitbreiding van honderd woningen
aan school- en kerkbouw, aan een postkantoor,
aan brandweer, enz. I
Bij den bouw van dorpen in den nieuwen polder
met zijn oppervlakte van 20.000 h.a. is met
eenigszins andere factoren rekening te houden.
Hier zullen de dorpen, of beter, zelfs de eerste
nederzettingen, gemeenschapjes zijn, welke in
hoofdzaak op zichzelf zijn aangewezen. Scholen,
kerken en winkels zijn hierbij onmisbare dingen
en waar voor de eerste de overheid, voor de tweede
drie kerkgenootschappen zorgden, was het slechts
te gissen hoe het particulier initiatief in deze zou
optreden, vooral met het oog op te verwachten
concurrentie van het oude land uit.
Het Bouwbureau toch had besloten geen winkel
huizen te bouwen en adspirant-winkelieren waren
derhalve verplicht met eigen kapitaal te bouwen.
Het bovenstaande in overweging nemende en
van het standpunt uitgaande, dat alleen een aan
gesloten bebouwing in deze boomlooze omgeving
wat gezelligheid en gemeenschapsgevoel kan schep
pen, kwam de vraag op: Hoe is een bebouwing te
verkrijgen, die reeds in den aanvang een eenigszins
gesloten karakter zal dragen, zonder daardoor aan
de door den natuurlijken groei van het dorp te
stellen eischen in den weg te staan?
Een oplossing werd gevonden door aan den
hoofdweg een geschat gedeelte van het terrein
ter beschikking te stellen voor winkelhuizen, café,
enz. en een gedeelte met woningen te bebouwen,
en voorts onmiddellijk aan de eerste te verwachten
particuliere bebouwing het restant van den eersten
woningbouw te doen aansluiten, zoodat uitbreiding
van den winkelbouw langs den doorgaanden weg
mogelijk blijft, en toch gedurende de eerste jaren
een groote openheid van den hoofdweg vermeden
wordt.
Op de opgenomen plan-teekeningen is de parti
culiere bouw te herkennen aan zijn onregelmatige
oppervlakte. Voorloopig althans, is gebleken, dat
de schatting niet ver mis is geweest.
BEBOUWINGSDICHTHEID
Ten einde een inzicht te geven in de bebouwings
dichtheid der dorpen, zijn de volgende staatjes
opgenomen, waarin tevens is te zien welk gedeelte
van de terreinen reeds een bestemming heeft
gekregen en derhalve in exploitatie is, en voorts
hoeveel grond nog beschikbaar met zijn bestem
mingen.
INRICHTING DER DORPEN
Bij de waterbouwkundige inrichting der dorpen
is er naar gestreefd deze in de eerste plaats zoo
danig te doen worden, dat aan alle redelijke eischen
van hygiëne werd voldaan en daarenboven op zulk
een wijze, dat de gelegenheid tot het verkrijgen
van voor de volksgezondheid minder gewenschte
toestanden op dit terrein tot een minimum beperkt
zou zijn. Zoo zijn in de eerste plaats slooten in de
pag. 7 9
