GESCHIEDENIS VAN STAATSLANDBOUWBEDRIJVEN IN DE WIERINGERMEER
d.w.z. door de Staat der Nederlanden voor eigen rekening geëx
ploiteerde agrarische bedrijven in de in 1932 drooggevallen
lste Zuiderzeepolder van 20.000 ha.
De overheid lees gemeenschap had de kosten van inpoldering,
dijkenbouw, gemalen en kanalen baggeren, sloten graven en verka
velen voor de volle 100% gedragen dus de polder was eigenlijk
nationaal bezit.
De toenmalige S.D.A.P. was, gezien hun devies vóór Staatsex
ploitatie van de nieuwe polder. Hiervoor was (m.i. terecht)
geen meerderheid te vinden in het parlement en om toen eniger
mate tegemoet te komen aan de wens van de socialisten (tegen
woordig zou men het een convenant noemen) werd een overeenkomst
gesloten om 1000 ha=ongeveer 5% van de totale oppervlakte in
blijvende Staatsexploitatie te houden. De eerste Staatsbedrijven
waren gelegen aan de Alkmaarseweg (grote akkerbouwbedrijven
Eén was erbij van 97 ha., is later ook gesplitst. Dat waren dus
de bedrijven C 34 en C 36. Dan nog 2 akkerbouwbedrij ven aan de
Ulkeweg plus 2 akkerbouwbedrij ven in Sectie K nl. K8 en K10.
In totaal zijn zij de Staat in exploitatie geweest 36 bedrijven
tot een totale oppervlakte van 1000 ha.
De laatste zijn in exploitatie genomen in 1941. In Sectie E,
Schelpenbolweg (laatste gedeelte over de brug, dus voorbij de
den Oeverseweg) 3 aanvankelijk zuiver weidebedrijvenlater
gemengd. Aan de Zuidwestelijke kant van de Schelpenbolweg (lste
gedeelte vanaf de Friese weg tot aan de den Oeverseweg) 6 ge
mengde bedrijven (2 a 36 ha. en 4 van 18 ha.) aan de N.O.-kant
van de Wierweg (lste deel vanaf Friesche weg) 2 bedrijven ge
mengd van 36 ha. plus 3 gemengd van 18 ha. en 1 gemengd bedrijf
van 36 ha. aan de Zuid-West kant van de Wierweg (F 56).
Dan nog 12 gemengde bedrijfjes van 10 ha. (8 aan de Robbenoord-
weg, 4 aan de Oom Keesweg) 1 gemengd bedrijf eveneens aan de
Robbenoordweg Sectie J 9 plus 2 akkerbouwbedrij ven aan de Robbe-
noordweg (J 8 en J 35). In totaal was er 1 maart 1941 1000 ha.
verdeeld over 36 bedrijfjes en bedrijven in Staatsexploitatie.
De opzet van de bedrijven was zuiver commercieel. Men hoopte aan
de financiële uitkomst van deze Staatsexploitatie enige houvast
te kunnen ontlenen voor de pachtprijs voor de pachters in de
Wieringermeer
Er werden op al deze 36 boerderijen bedrijfsleiders aangenomen.
Deze werden, na een zeer minutieuze screening, uit honderden
sollicitanten benoemd en kregen na een proeftijd de status van
Rijksambtenaar met recht op overheidspensioen na hun 65ste.
Je zou zo denken dat dit zuiver agrarisch gebeuren ressorteerde
onder het departement van Landbouw maar dit was niet het geval.
Departement van Financien bekostigde dit alles en de hele nieuwe
polder ressorteerde onder de Dienst der Domeinen van dit Depar
tement van Financien. De Dienst der Domeinen wordt vertegenwoor
digd door de Rentmeester. De dagelijkse leiding van de Staats-
landbouwbedrijven berust bij een landbouwkundig ingenieur, afge
studeerd in Wageningen. De administratie wordt centraal gevoerd
ten DomeinkantoreWel moeten de bedrijfsleiders in zgn. loon-
boeken dagelijks bijhouden wie wat heeft gedaan! Vermeld met naam
en toenaam van bedrijfsleider en eventuele medewerkers.
De 10 ha. bedrijfjes, moesten uiteraard, gezien de oppervlakte,
door de bedrijfsleider zelf gerund worden, maar ook daar moest
wel vermeld worden wat men, wanneer gedaan had.
pag71
