DE JAREN VEERTIG
zal ons wel met rust laten, denk ik."
stemming verkeerde van: "ga maar rustig slapen" tegen het grove
Hitler bediende zich van wat hij noemde: "de Blitzkrieg". Niks
De N oren vochten als leeuwen, het land was groot en moeilijk te
nemen. Daar kwam nog bij dat de Noren een stikstoffabriek hadden:
"Noorshydro", waar als bijproduct 'zwaarwater' vrij komt. Het was in
De kommer en kwel, en de politieke spanningen van de dertigers
waren niet verdwenen. In tegendeel, Duitsland was bezig zijn
plundertochten uit te breiden; Denemarken en Noorwegen waren de
volgende slachtoffers.
Ik herinner me een spotprent in de krant uit die dagen waarop een
kippenhok werd afgebeeld, waarin een vos een paar kippen
verscheurde en in een hoekje een kip tegen een mede- kip zei: "hij
Dat was in april, en ofschoon onze regering ook al niet meer in de
geweld van die Duitse horde was ons kruid lang niet opgewassen.
voorwaarden stellen of oorlogsverklaringen. Gewoon als een dief in
de nacht - pata-boem! - binnenvallen en neerschieten, alles wat je
weg denkt te versperren.
De Denen waren zo verrast dat verzet tegen deze roversbende
zinloos werd geacht en spaarde daarmee het leven van hun
soldaten.
die dagen juist erg belangrijk omdat dit product werd gebruikt bij de
atoomproeven als moderator. In Amerika waren wetenschappers als
Al b ert Einstein en Oppenheimer, en in Denemarken Niels B ohr, al
veel verder en zij wisten dat de Duitsers er ook naar zochten. Hitler
had W erner von Braun als wetenschapper tot zijn beschikking. Hij
ontwierp de beruchte V1 en V2, projectielen die naar Engeland,
vooral op Londen, veel dood en vernieling hebben veroorzaakt.
Maar de Amerikaanse natuurkundigen en de Deen Niels B ohr,
hadden in theorie reeds een atoombom op papier staan.
De D uitsers werkten als bezetenen en hadden hun Hitler een
geheim wapen beloofd, maar zijn daar goddank nooit in geslaagd.
De N oren wisten op tijd te voorkomen dat de Duitsers er achter
kwamen waar zwaarwater voor gebruikt kon worden.
Toen de Duitsers in hun overwinningsroes op hun hoogste punt
stonden, stuurde Einstein zijn beroemde brief aan president
6
