ONDERDUIKEN IN LIMMEN IN DE OORLOGSJAREN
Ja, dat klopt, als ik het heb over "die zijn dood", dan bedoel ik dat ze
Maar als ik zeg "die zijn weg", dan bedoel ik weggehaald,
documentaires en praatprogramma's over die j aren voorbij. Ik ben
Daar hebben ze ook gezegd: "Je moet je kop niet in het zand
dicht"; dus dat is ook een reden waarom ik er wel over wil praten.
Dit verhaal gaat over Roosje Haringman, een klein Joods meisje uit
Amsterdam, dat enige tijd in Limmen ondergedoken heeft gezeten.
Hieronder vertelt zij zelf haar verhaal zover het betrekking heeft op
haar periode in Amsterdam en Limmen.
gewoon dood zijn gegaan, zoals ik dat gelukkig van mijn vader en
moeder kan zeggen. Die zijn na de oorlog gewoon doodgegaan.
weggevoerd door de Duitsers in de oorlog. Dat is heel wat anders,
dat voel ik zo, ik kan niet zeggen dat ze dood zijn, dat weet ik
gewoon niet.
Mijn vader en moeder, één broer van mijn vader en mij n eigen broer
hebben het overleefd. De rest van de familie is weg. Het zal me wel
moeite kosten om over al die dingen te praten en als ik het niet
volhoud, dan gaat het gewoon niet, dan moet ik maar even stoppen.
Ik weet het niet, soms kan ik er wel over praten en soms sla ik
helemaal dicht. Maar ik wil er wel aan mee doen. Ik vind het wel
goed, dat het allemaal opgeschreven wordt. Dat anderen en vooral
de jeugd weten dat dit soort dingen gebeurd zijn.
Ik loop er ook nog altijd mee rond. Je komt er nooit meer helemaal
los van. Het is een deel van jezelf geworden, daar moet je mee leren
leven, maar het is soms zó moeilijk! April en Mei zijn altijd moeilijke
maanden. Op de TV komen dan allerlei herdenkingen, films,
daarvoor onder psychiatrische behandeling geweest in Oegstgeest.
steken, gooi alles maar open, gooi het er maar uit, sla de deur niet
Maar het maakt mij wel altijd weer erg neerslachtig, als die beelden
en situaties weer voorbijkomen. Ik was negen jaar toen de oorlog
begon en veertien toen de bevrijding kwam, maar eigenlijk ben ik
nooit bevrijd. Ik heb in Oegstgeest geleerd om met dat verleden te
leven. Soms gaat dat goed, maar ik heb ook mijn slechte perioden,
46
maar je komt er nooit helemaal los van, niet echt vrij!
