De toestand bij ons in de tweede helft van de jaren '30 werd er niet
10
Het onheil nadert
beter op, Onze minister-president, Hendrik Colijn, wilde alleen maar
bezuinigen en weigerde de gulden te devalueren om daarmee de
export te stimuleren, zoals ook de andere landen hadden gedaan.
Nederland ging daardoor tot de armste landen van Europa behoren,
Colijn had totaal geen verstand van economie. Hij was officier
geweest in het Nederlands-Indisch leger en was gewend om als
bevelhebber desnoods genadeloos te handelen. Daarmee hebben
onder andere de bewoners van Lombok ervaring. Zelfs om genade
smekende vrouwen en kinderen werden niet ontzien.
Het Duitse volk bejubelt intussen zijn Adolf Hitler. ^Vij zagen dat met
argusogen aan en waren er niet gerust op. Hitler werd steeds
brutaler en bezette gebiedsdelen van zijn buurlanden, die Duitsland
in de Eerste W ereldoorlog had verloren, of als herstelbetaling
verloor (het Saargebied). In 1938 marcheerden de Duitse troepen
Oostenrijk binnen, nog zonder te hoeven vechten, maar wel met
veel tamtam en machtsvertoon. Onze koningin was er ook niet
helemaal gerust op. Wij waren weliswaar 'bevriende' naties, maar
toch... Oh nee, zij moest niet zeuren. Buurman Adolf zou Holland
absoluut niet aanvallen, beloofde hij. Zij had toch nog pas Prins
Bernhard cadeau gekregen voor haar dochter? Dat was een bewijs
van onze vriendschap. Onze koningin was niet de enige die erin
stonk bij Hitler, zelfs de paus van Rome was de bezitter van een
concordaat (een vriendschapsverdrag). Zo wist de schavuit
belangrijke bestuursorganen op het verkeerde been te zetten.
Op zee was Duitsland met zijn onderzeeërs tamelijk machtig. De
export van gladiolen op Zuid-Amerika stagneerde, omdat veel
schepen werden getorpedeerd op verdenking van het vervoer van
contrabanden. Er brak een rommelige en spannende tijd aan. Mijn
nieuwsgierigheid was gewekt en ik ging me zeer intens met studie
bezighouden.
Hoe in September 1939 OI I begon en hoe wij in ons geliefde
dorpje Limmen erdoor scharrelden, gaan we volgend jaar, bij leven
en welzijn, vertellen.
P.A van der Steen
