Jaargang nr. 24 2010
NOTITIES "LIMMEN IN DE LAATSTE OORLOGSJAREN"
De invallen, die in de nacht van 27 op 28 oktober 1943 plaatsvinden
bij de families J. P. van Til en Jac. Van Til vonden, vielen
waarschijnlijk samen met een inval van de SD in ons huis op de
Rijksstraatweg 46 (tegenwoordig 48).
Mijn ouders waren via Ko Hollander, die een fietsenreparatiebedrijf
aan de Westerweg had, bij de illegaliteit betrokken geraakt. Dat
betekende onder andere dat er geregeld onderduikers in ons huis
verborgen waren. Op een bepaald moment waren twee oudere
joodse dames bij ons ondergedoken, die eerst bij van Til aan de
Zuidkerkelaan hadden gezeten. Na enige tijd bij ons verbleven te
hebben, vertrokken de dames naar een ander adres. Tijdens de
treinreis naar het andere adres zijn de dames opgepakt door de
Duitsers. Waarschijnlijk zijn zij door de SD zodanig hard aan de tand
gevoeld, dat zij hun onderduikadressen hebben verteld met het
gevolg dat die vervolgens werden bezocht door de SD. Ik herinner
mij dat de invallen bij van Til en ons in dezelfde nacht plaats vonden.
Kennelijk werd er bij van Til iets gevonden, waarvoor het echtpaar
werd meegenomen. De heer van Til is nooit meer teruggekomen,
mevrouw van Til wel.
Bij ons werd de inval uitgevoerd door acht SDers. Vier bleven buiten
om het huis rondom te bewaken; de overige vier kwamen binnen om
het huis te doorzoeken. Er was die nacht één onderduiker in ons
huis, Johan Asjes een verzetsstrijder, die door de Duitsers was
gepakt en ontsnapt met een kogel in zijn bil. Johan lag te slapen op
een kamer boven achter, waarvan de ramen wagenwijd open
stonden. Terwijl mijn vader de schreeuwende SDers zo lang
mogelijk buiten probeerde te houden door te roepen dat hij zich
eerst moest aankleden, rende mijn moeder naar boven om Johan
wakker te maken en in de schuilplaats te verbergen. Dit moest
voorzichtig gebeuren omdat onder het open raam een SDer de
wacht hield. Mijn moeder vond nog tijd om de matras van Johan om
te keren, zodat de Duitsers niet zouden ontdekken dat het bed
beslapen was. Zij deed dit alles zo snel dat zij voor mijn vader bij de
voordeur was om deze voor de binnenstormende troep moffen te
openen. Het was duidelijk dat de moffen doelgericht naar iets
zochten. Tweemaal werd het huis van beneden naar boven
13
