Jaargang nr. 23 2009
Het ligt voor de hand dat de verzwakte soldaten aan de fronten zwaar
geteisterd werden door de ziekte en de moraal er niet beter op werd.
Als dan in dat jaar de Amerikanen naar Europa komen om de geal
lieerden bij te staan, schrikken de Duitse legerleiders. Die kersverse,
prima getrainde gezonde soldaten namen het op tegen de uitgeputte
Duitsers. Dat kon niet lang duren.
Als dan in september 1918 de Oostenijkers het bijltje er bij neer
gooien, volgt Duitsland in November.
Keizer Wilhelm II nam de benen en had een trein volgeladen met zijn
prullaria mee naar Nederland. Bij Eysden stond hij aan de grens te
wachten tot Wilhelmina hem asiel zou verlenen, en dat deed zij.
Natuurlijk had dat niet gemogen: de geallieerden verzochten om zijn
uitlevering. Zijn oorlog was een misdaad en heeft miljoenen levens
van hun mensen gekost. Nu kreeg hij een herenleventje in Holland in
plaats van zijn gerechte straf.
Ook de Oostenrijk/Hongaarse keizer Karel I, was de klos en het
zelfde lot trof de Russische Tsaar. Zo kwam er een einde aan een
stel veel te machtige monarchieën in Europa.
Ons koninklijk huis
En hoe zag het er in die bewogen jaren uit bij ons?
Zo nu en dan was het door de armoede en schaarste wel eens even
spannend, maar echt in gevaar was onze monarchie in wezen nooit.
De arbeiders, onder leiding van de SDAP, wilden verbetering van hun
lot en oproer en stakingen waren het gevolg. Zij wilden de revolutie.
Hun leider, Pieter J. Troelstra, zette niet door; de staatsgreep bleef uit
en Oranje was gered.
Toch bereikten de arbeiders er iets mee: de minister van arbeid,
Aalbertse, kreeg zijn wetsvoorstel: de achturige werkdag door de
tweede kamer. De rechtse partijen waren nu van schrik hun afkeer
even kwijt.
In 1909 (nu dus 100 jaar geleden) werd prinses Juliana geboren en
Wilhelmina zal zich persoonlijk met de opvoeding van haar spruit
bemoeid hebben en dat niet overgelaten hebben aan de vader van
het kind, Hendrik, de Pruisische generaal. Er werd van gezegd dat
12
