Jaargang nr. 17 2003
De controle op de hoeveelheid Rijnlandse roeden die een kweker
mocht hebben op zijn akkers, werd door de 'meters',
(de mannen met de roelat) verricht. Zij gaven nauwkeurig door
hoeveel een kweker had staan en het Produktschap ging na of de
man hiervoor voldoende teeltvergunning had.
Zoals gezegd: de lat was 3,76 m lang. Het areaal werd gemeten in de
lengte en in de breedte en daardoor kreeg men dus de oppervlakte
maat in Rijnlandse roeden. Een R.r. is 14,19 m2 en er gaan derhalve
704,72 m2 in een bunder, of hectare.
Men rondde die getallen overigens altijd af, en zo werd een roe 14 m2
en een bunder 700 m2. Door het Produktschap werden die lokale
maten echter altijd omgerekend naar hectare, are en centiaren.
Die zgn. 'sanering' heeft ook na de oorlog nog bestaan tot ver in de
jaren '60 van de 20e eeuw.
Het metrieke stelsel
Langzaam maar zeker begon men te beseffen dat de bestaande
chaos van maten en gewichten in verschillende streken, zo niet
langer werkbaar was. Ook belemmerde het de handel in hoge mate.
Toen in 1789 in Frankrijk de revolutie uitbrak, en men de weg van de
verlichting op ging, leek het uur gekomen om ook daar verbetering in
aan te brengen.
Zo gebeurde het dat een klein groepje wetenschappers de opdracht
kreeg om een systeem uit te dokteren, waarin op wetenschappelijke
gronden een eenvoudig en voor iedereen bruikbaar stelsel kon
worden ingevoerd.
En de professoren kwamen er uit. Aan hen danken wij ons tiendelig
stelsel. Zij baseerden hun theorie op de omtrek van de aarde. De
meridiaan werd verdeeld in veertig miljoen delen, die "meters" werden
genoemd. Elke meter werd verdeeld in centimeters en zo kwam het
tiendelig stelsel tot stand.
"Wat een onzin"
51
