Jaargang nr 15 2001
moesten de kinderen de deur uit als vader of moeder uit bed geholpen
moest worden.
Ze had de zorg over de algemene mannenzalen; haar mannen, in haar
tedere herinnering. Ze had de zorg voor de kamer van 18 en de kamer
van 7 mannen. Het moest al zijn dat ze even assistentie vroeg om het
een of ander te tillen. Voor de rest droeg ze de zorg alleen. Daardoor
werd ze wel meer 'eigen'. Op de slaapkamers hadden ze cellen,
'chambrettes'. Ze stonden rug aan rug met een schot ertussen. Bij de
vrouwen was aan beide kanten een schot, bij de mannen niet; daar
was aan de andere kant alleen een gordijn. Het meubilair bestond uit
een bed, een stoel en dat gordijntje. Aan de andere kant van het
gordijn sliep een ander, dus veel privacy was er niet.
Er was een celletje apart waarin zr. Agnes geslapen heeft. Het was
eigenlijk een klein kamertje, maar je kon alles horen vanuit de zaal,
want het was van boven open. Later is dat dichtgemaakt met
bordpapier. Het celletje zat tussen de slaapzaal van
de vrouwen en van de mannen in, zodat ze bij beide kon inspringen
als er iets was. Op de slaapzaal van de vrouwen waren er ook een
stuk of 10. Er waren meer mannen dan vrouwen, maar de vrouwen
hadden nog een aparte slaapzaal. De mannen hadden de oude kapel
erbij. Direct boven de trap; in de winter was het er hartstikke koud. Dan
moesten er extra kussens en dekens bij. Maar menigeen kon zich op
zulke dagen van het bibberen nauwelijks aankleden.
Ook het ziekenzaaltje lag binnen haar bereik. Dat had als voordeel dat
ze iemand eens kon verwennen als hij of zij ziekelijk was. Bovendien
was de patiënt dan geïsoleerd en het bleef dan op de zaal rustiger. Ze
had op een gegeven moment een van de mannen, die erg hoesterig
was een 'balletje' gegeven voor zijn keel. Ze lag nog niet in bed of de
hele zaal lag te hoesten en te proesten. Ook die dingen maakte je
mee.
Er was in die eerste jaren niet eens een mogelijkheid om persoonlijke
bezittingen op te bergen. Sommigen liepen voortdurend met hun
schamele wereldse goederen op zak. Zij wist het voor elkaar te krijgen
57
